Osmanlılar Dönemi’nde Bilim-Felsefe Birikimine Genel Bir Bakış
Authors : Remzi Demir
Pages : 1-17
View : 5 | Download : 4
Publication Date : 2019-12-28
Article Type : Other
Abstract :Bu çalışmada Osmanlılar zamanındaki Bilim-Felsefe birikimi ya da Osmanlı Düşünce Tarihi, "Eski Felsefe Dönemi”, "Eski Felsefe ile Yeni Felsefe Arasındaki Dönem” ve "Yeni Felsefe Dönemi” olmak üzere üç dönemde ele alınmaktadır. Bu doğrultuda, XIV. ile XVI. yüzyıllar arasını kapsayan "Eski Felsefe Dönemi”, ilim bağlamında İslâm Düşünce Geleneği ile ilişkisi çerçevesinde değerlendirilmekte, XVII. ile XVIII. yüzyıllar arasını ihtiva eden "Eski Felsefe ile Yeni Felsefe Arasındaki Dönem”de, ilim ile birlikte Batı’nın da bilim ve teknolojisinden etkilenim süreci özellikle Kâtip Çelebi üzerinden kaynağından tahlil edilmekte, XIX. yüzyıl ile XX. yüzyılın Birinci Çeyreği’ni içeren "Yeni Felsefe Dönemi” ise materyalizm, evolüsyonizm, pozitivizm gibi bilimler etrafında dönen yoğun tartışmada Hoca Tahsin Efendi, Ahmed Midhat Efendi gibi isimlerin bilim ve dini tevhid girişimleri konu edilerek incelenmektedir. Böylece üç dönemi dikkatle ele aldığımızda bilim ve felsefe faaliyetlerinin dinden tam bağımsız bir biçimde icra edildiklerini söylemek mümkün görünmemektedir. Öyle ki ilk dönem ilim etrafında toplanan Gelenekçiler’in hakimiyetinde geçmiş, ikinci dönemde siyasi kriz, buhranlar gibi sebeplerle Batı’dan bilim ve teknoloji etkilenimleri gerçekleşse de Gelenekçi düşünce varlığını sürdürmüş ve nihayetinde üçüncü dönem ise Gelenekçiler ve ikinci dönemden itibaren şekillenmeye başlayan Yenilikçiler arasındaki tartışmaya sahne olmuştur.Keywords : Osmanlı Devleti, Bilim, Felsefe