Herbart’ın Geometri Felsefesi ve Riemann Geometrisi Üzerindeki Etkisi
Authors : Ahmet Dinçer Çevik
Pages : 105-118
View : 7 | Download : 4
Publication Date : 2015-06-01
Article Type : Research
Abstract :Georg Friedrich Bernhard Riemann , analiz ve diferansiyel geometri başta olmak üzere matematiğin birçok dalında çok önemli katkıları olan bir matematikçidir. Riemann’ın ünlü 1854 tarihli Habilitationsvortrag1’ında uzaya ilişkin felsefe, matematik ve fizik açısından son derece önemli tespitlerde bulunmuştur. Bu anlamda zaman zaman Riemann’ın sergilediği resim matematik, fizik ve felsefe tarafından oluşturulan "büyülü üçlü”2 olarak anılır. Riemann’ın matematiksel çalışmalarının felsefi meseleler ile paralel olarak ilerlediğini söyleyebiliriz. Riemann’ın çalışmalarının felsefi arka planı bakımından, 1941 yılına kadar Göttingen’de profesörlük yapan Johann Friedrich Herbart çok önemlidir. Bu bağlamda bu makalede iki amacım var. Öncelikle Herbart’ın uzay ve geometriyi kavrayış şekli temelinde Kant ile ilişkisini inceleyeceğim. İkinci olarak Herbart’ın fikirlerinin genel olarak Riemann’ın matematiğinde özelde ise manifold kavramının kuruluşunda ne dereceye kadar etkili olduğu ile ilgili farklı görüşleri sunduktan sonra Herbart’ın Riemann’ı genel olarak matematiğinin epistemolojisi ve matematiğin kavramsal metodolojisi anlamında etkilediğini iddia edeceğimKeywords : G.F.B. Riemann, J.F.H. Herbart, uzay, manifold