NİZAMI GANJAVİ \"KHAMSA\"Sİ BİR İNSANİ DEĞERLER KAVRAMIDIR
Authors : Alimuhtar Muhtarov
Pages : 60-64
View : 30 | Download : 32
Publication Date : 2024-03-26
Article Type : Research
Abstract :Nizami Gencevi, bütün hayatını devrinin önemli kültür merkezlerinden biri olan Gence\'de geçirmiş ve dünya hazinesinin nadide incileri olan eserlerini bu şehirde kaleme almıştır. Eserleri dünya şiir hazinesinin en tepesinde yer alır. Nizami Gencevi\'nin yaratıcılığının temel özü insandır, insanlık sevgisidir. Dâhi Azerbaycan şairi eserlerinde dili, dini, milliyeti ne olursa olsun tüm insanlığı kucaklamıştır. Nizami Gencevi eserlerinde öyle insani fikirler ortaya koyar ki, dünyanın her insanı bu eserlerde kendisini bulabilir. Bu kavramlar, Nizami Gencevi\'nin mensubu olduğu Azerbaycan Türklerinin soyundan, hoşgörüsünden ve yaşam tarzından kaynaklanmaktadır. Saygı, adalet, barış, hoşgörü, bir arada yaşama, humanizm, kadın özgürlüğü gibi fikirler Nizami Gencevi\'nin eserlerinin özünü, ana ruhunu yansıtır. Nizami büyük bir bilim adamı, büyük bir sanatçıdır. Bir dahi bir antropologdur. Nizami, kendisinden önceki ve sonraki edebiyata öyle bir anlam kazandırmıştır ki, insan kendi büyüklüğünü, yüce bir varlık olduğunu anlar ve anlar. Anlattığı her olay, anlattığı her konu insanı insan olmaya çağırıyordu. Aynı zamanda, bunun yanı sıra, zamanının yöneticilerine ve otorite sahiplerine insanlara değer vermelerini tavsiye etmiştir. Bu nedenle Nizami Gencevi\'nin \"Khamse\" adlı eseri insani değerlere dayalı bir insanlık destanıdır. Yaratıcılığını insanı merkeze alan Nizami Gencevi\'nin eserlerinin bugün tüm dünyada sevilmesi ve okunmasının nedeni budur. Nizami Gencevi\'nin felsefesi, dünyada sonsuza kadar kalmak istiyorsanız, insanlığın yükünü taşımanız ve onları cehenneme, hakikate ve adalete çağırmanız gerektiğiydi. Makalede büyük Azerbaycan şairi Nizami Gencevi\'nin eserinde yayılan bu kavram ve fikirler açıklanmıştır. Anahtar kelimeler: Nizami Gencevi, bilim, bir arada yaşama, hümanizm, insanlık, kadın özgürlüğü, adalet, çalışkanlıkKeywords : Nizami Gencevi, bilim, bir arada yaşama, hümanizm, insanlık, kadın özgürlüğü, adalet, çalışkanlık