Die Alttürkische Xuanzang-Biographie IV
Authors : Sıla Nur Aktaş
Pages : 321-325
View : 81 | Download : 62
Publication Date : 2023-05-30
Article Type : Research Article
Abstract :Xuanzang [玄奘] Biyografisi ya da eskiden yaygın olarak kullanılan adıyla Küent-so Biyografisi, Türk dili tarihi ve Türk kültürü bağlamında önemli bir yer tutan ayrıca Eski Uygur edebiyatına ve dolayısıyla Türk edebiyatına da büyük katkılar sunan hacimli bir eserdir. Budizm inanışının inceliklerini kavramak adına VII. yüzyılda Çin’den yola çıkarak Doğu Türkistan toprakları üzerinden Hindistan’a ulaşmayı amaçlayan Xuanzang’ın yaşamını konu edinir. Orijinali Çince olan bu metin, Xuanzang’ın öğrencisi Hui Li tarafından yazılmaya başlanmış ancak Yan Cong tarafından tamamlanmıştır. Çince orijinal adı "Datang daciensi san¬zang fashi zhuan 大唐大慈恩寺三藏法師傳”/Büyük Tang [Hanedanlığı’ndaki] Büyük Cien Manastırı’ndan Tripitaka Üstadı [Xuanzang’ın] Biyografisi’dir. Bu metin Eski Uygurcaya 10. yüzyıl sonları ve 11. yüzyıl başlarında, Uygur Türkçesi döneminde birçok tercüme eser meydana getiren Şıŋko Şeli Tutuŋ tarafından "bodisatav taito samtso açarinıng yorıgın ukıtmak”/ Büyük Tang [Hanedanlığı’ndan] Tripitaka Üstadı Bodhisattva [Xuanzang’ın] Biyografisi adıyla çevrilmiştir. Eserde Xuanzang’ın yaşamı, seyahati boyunca yaşadıkları ve gittiği yerler ayrıntılı bir şekilde 10 bölümde ele alınmıştır. Bu bölümlerin büyük bir kısmı Semet, M. Ölmez, Röhrborn tarafından hazırlanmıştır. Xuanzang Biyografisi üzerine yapılan neşir çalışmalarının büyük çoğunluğu Xuanzang Leben und Werk (Xuanzang’ın Hayatı ve Eserleri) dizisi içerisinde Harrasowitz Verlag yayınevinden çıkmıştır. Bu dizi içerisinde yer alan Xuanzang Biyografisi’nin 4. cildi ise 2022 yılında Semet, M. Ölmez ve Röhrborn tarafından hazırlanmıştır.Keywords : Xuanzang Biyografisi, Küensto Biyografisi, Eski Uygurca