- Diyanet İlmi Dergi
- Vol: 56 Issue: 2
- ÂMİRÎ (Ö. 381/992) VE HÂRİZMÎ’NİN (Ö. 387/997) İLİMLER TASNİFİNDE HADİS İLMİNİN YERİ...
ÂMİRÎ (Ö. 381/992) VE HÂRİZMÎ’NİN (Ö. 387/997) İLİMLER TASNİFİNDE HADİS İLMİNİN YERİ
Authors : Ali Arslan
Pages : 111-132
View : 8 | Download : 2
Publication Date : 2020-06-15
Article Type : Research
Abstract :Tarihi süreç içinde ortaya çıkan ilimlerin konusunu, amacını ve sınırlarını belirlemek için çeşitli tasnifler yapılmıştır. Bu tasnifler ilimlerin birbiri ile irtibatını göstermesi bakımından önem arz etmektedir. Kur’ân ve sünnet etrafında şekillenen İslâmî ilimler için ilk zamanlarda belli bir tasnif yapılmamakla birlikte, tercüme faaliyetlerinden sonra başta Müslüman filozoflar olmak üzere çeşitli sınıflandırmalar yapılmıştır. Daha ziyade din-felsefe arasındaki ilişkiyi açıklama amacı da bulunan bu çalışmalardaki tasniflerde ilimler genel olarak dinî ve aklî olarak ikiye ayrılmıştır. Bu araştırmada bunlardan iki tanesi olan Âmirî (ö. 381/992) ve Hârizmî (ö. 387/997) tarafından yapılan tasnifler hakkında bilgi verilip, bu tasniflerde hadis ilminin yerine işaret edilmiştir. Âmirî’nin kendisinden önce de bazı tasnifler yapılmakla birlikte, ilimleri ilk defa net bir şekilde dinî ve hikemî olarak ayıran filozof olarak dikkat çekmektedir. O, hikemî ilimlerden üstün gördüğü dinî ilimlerin en başında hadis ilmine yer vermiş ve bu ilmi dinî ilimlerin temeli olarak görmüştür. Aynı dönemde yaşayan Hârizmî ise ilimler tasnifinde hadis ilmine yer vermemekle birlikte, ehl-i hadisi ayrı bir mezheb olarak tanıtmış ve fıkıh ilminin üzerinde tartışma olmayan kaynakları arasına ikinci sırada sünneti almış ve bu anlayışla ilgili bilgi vermiştir.Keywords : Âmirî, Hârizmî, Tasnif, İlimlerin Tasnifi, Hadis