- Diyanet İlmi Dergi
- Vol: 55 Issue: 3
- TEFSİR FAALİYETLERİNDE MÜBHEMÂTÜ’L-KUR’ÂN İLMİNİN YERİ: EBÛ MANSÛR ELMÂTÜRÎDÎ (Ö. 333/944) ÖRNEĞİ...
TEFSİR FAALİYETLERİNDE MÜBHEMÂTÜ’L-KUR’ÂN İLMİNİN YERİ: EBÛ MANSÛR ELMÂTÜRÎDÎ (Ö. 333/944) ÖRNEĞİ
Authors : Hekim Tay
Pages : 751-781
View : 8 | Download : 4
Publication Date : 2019-09-15
Article Type : Research
Abstract :Kur’ân-ı Kerim, topluma doğrudan müdahale eden ve hayatın olağan şartları içerisinde yaşanmışlık tecrübesiyle şekillenen ilahi kelâm (söz) olarak muhataplarıyla buluştu. Vahyin nüzûlüne şahit olan sahabe sadece âyetlerin metinlerine değil, aynı zamanda arkaplanda yaşanılan olaylara da vakıftı. Dolayısıyla âyetleri anlamada pek sıkıntı yaşamadılar. Kur’ân’ın metin bütünlüğü korunarak, iki kapak arasında sonraki nesillere aktarıldı. Nüzûl sürecinden uzaklaştıkça âyetlerin tefsirine duyulan ihtiyaç da arttı. Sahabe döneminde başlayan Kur’ân araştırmaları içerik ve yöntem bakımından giderek artan yoğun bir çabanın ürünü olarak, erken sayılabilecek bir dönemde ulûmu’l-Kur’ân başlığı altında usûl çalışmalarına konu oldu. Ulûmu’l-Kur’ân’ın araştırma alanlarından birisi de mübhehâmatu’l-Kur’ân’dır. Bu ilmin konusu, kendisinden ne kastedildiği açık bir şekilde beyan edilmemiş ibarelerdir. Bu yöndeki çalışmalar ilk dönemde esbâb-ı nüzûl, müşkilu’l-Kur’ân, müteşâbihi’l-Kur’ân ve mecâzu’l-Kur’ân gibi farklı başlılar altında yapılmışsa da daha sonra Mübhemâtu’l-Kur’ân başlığıyla müstakil çalışmalar yapılmıştır. Erken dönemde telif edilen tefsirlerden biri de İmâm-ı Mâtürîdî’nin Te’vilâtu Ehli’s- Sünne’sidir. Bu çalışmada, tefsirinde rivâyet ve dirâyeti etkin bir şekilde mezceden Mâtürîdî’nin mübhemâtu’l- Kur’ân ilmine yaklaşımı araştırılacaktır.Keywords : Tefsir, Ulûmu’l-Kur’ân, Mübhemâtu’l-Kur’ân, Mâtürîdî, Rivâyet, Dirâyet