DİNÎ VE AHLÂKÎ BOYUTLARIYLA TEKNOLOJİ BAĞIMLILIĞI
Authors : Huriye Marti
Pages : 107-120
View : 7 | Download : 7
Publication Date : 2018-09-15
Article Type : Research
Abstract :Teknoloji, bilgi çağında modern insanın hayatını kolaylaştıran yönüyle öne çıksa da aslında bireysel ve toplumsal boyutta bazı negatif etkilere sahiptir. Hemen her yaş grubunda bariz bir şekilde gözlemlenen bu etkilerden birisi teknoloji bağımlılığıdır. Teknolojiyi ve bağımlılığı birlikte anmak, elbette bin yıl öncesinde karşılığı olmayan bir durumdur. Fakat kanaatimizce, insanın yaratılış kodları ve çevresiyle ilişkileri bağlamında her çağa çözüm üreten dinin, bu yaygın soruna dair de söyleyecekleri vardır. Bu makale, ahlâk, eğitim ve din alanlarında teoriyle pratiği birleştiren bir mahiyet arz etmekte; insanın kendisiyle ilişkisi, çevresiyle ilişkisi ve Allah’la ilişkisi üzerinde teknoloji bağımlılığının bıraktığı izleri incelemektedir. Bu boyutlardan her biri, ilgili Kur’ân âyetleri ve hadis rivâyetlerinden hareketle güncel, pratik ve öz bir biçimde irdelenmiştir. Makale, "değer bilinci” gibi zihinsel, "özgürlük ihtiyacı” gibi varoluşsal, "israf” gibi sosyo-ekonomik, "beden sağlığı” gibi tıbbi, "ibadet faktörü” gibi dinî ve "meşruiyet sınırları” gibi hukuki boyutlara kuşbakışı temas etmektedir. Aslında teknoloji bağımlılığı söz konusu olduğunda bu alanların her biri daha detaylı araştırmalara muhtaçtır. Genelde ilahiyat birikiminin, özelde ise hadis ve sünnetteki ahlâkî modelin merkeze alınması halinde, televizyon, bilgisayar, cep telefonu, sosyal ağlar ve diğer teknoloji ürünü iletişim araç ve ortamlarının sağlıklı kullanımına dair sonuçlar elde edilebilir. Fakat bu, başta psikoloji olmak üzere sosyal branşların desteğinden ve işbirliğinden bağımsız gerçekleşemeyecektir. Ayrıca teknoloji bağımlılığı, diğer bağımlılık türleriyle birlikte değerlendirilmeli, gerek dinî ve ahlâkî etkileri gerekse dinî referanslara dayanan çözüm önerileri de birlikte düşünülmelidir.Keywords : Din, Ahlâk, Etik, Teknoloji bağımlılığı