Hafızlık Eğitiminin Bireyin Kişilik Özellikleri Üzerindeki Etkisi
Authors : Hüseyin ALGUR
Pages : 623-647
Doi:10.33931/dergiabant.982581
View : 5 | Download : 2
Publication Date : 2021-11-30
Article Type : Research
Abstract :Hz. Muhammed’i (s.a.s.) kendine rehber edinen her Müslüman ilk dönemden bugüne Kur’an’ı öğrenmek ve öğretmek istemiştir. Bu istek doğrultusunda yerine getirilen pratiklerden biri de hafızlık eğitimidir. Tarihte küttap, dâr’ul-kurra, dâr’ul-huffaz, mektep ve medreselerde verilen bu eğitim günümüzde resmi olarak Diyanet İşleri Başkanlığı’na bağlı Kur’an kurslarında ve MEB bünyesindeki bazı proje okullarında verilmektedir. Çoğunlukla yatılı Kur’an kurslarında alınan bu eğitimin bireyin psiko-sosyal durumu üzerindeki etkisi hep merak uyandırmış ve farklı çalışmalara konu edilmiştir. Nicel veri toplama yöntemlerinden tarama modeline dayalı olarak hazırlanan bu araştırmada hafızlık eğitiminin bireyin kişilik özellikleri üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Evrenini Türkiye’de hafızlık eğitimini tamamlayarak üniversite eğitimine devam eden bireylerin oluşturduğu bu araştırmanın örneklemini üniversite eğitimi alan 105’i kadın, 84’ü erkek toplam 189 birey oluşturmaktadır. Katılımcıların 101’i hafız iken 88’i hafız değildir. Çalışmadaki veriler analiz edilen üç ayrı veri setinden elde edilmiştir. Bunlardan ilki hafız olmayanlar veri seti, ikincisi hafız bireyler veri seti, üçüncüsü ise tüm örneklemi içeren toplu veri setidir. Yaş, cinsiyet, sosyo-ekonomik düzey, mezun olunan okul türü ve hafızlık eğitimi alma durumu çalışmada kullanılan Sıfatlara Dayalı Kişilik Testi (SDKT) ve alt boyutlarına göre analiz edilmiş, ilgili literatürle karşılaştırılarak değerlendirilmiştir. Yapılan değerlendirmelerin sonucuna göre yaş, sosyo-ekonomik düzey ve kursun yatılı olma durumuna göre anlamlı bir farklılaşma yoktur. Cinsiyet ve mezuniyet türüne göre farklılaşmanın hafız olmayanlar veri setinde olduğu görülmüştür. Hafız bireylerin hafız olmayanlardan yumuşakbaşlılık alt faktörü ile SDKT ölçeği genelinde anlamlı bir şekilde farklılaştığı gözlenmiştir. Son olarak hafızlık eğitimini iki yıldan uzun bir sürede tamamlayan bireylerin kişilik özellikleri itibariyle daha kısa sürede tamamlayanlardan olumsuz yönde farklılaştığı tespit edilmiştir.Keywords : Din Eğitimi, Hafız, Hafızlık Eğitimi, Kişilik, Kişilik Testi