- Dergiabant
- Vol: 8 Issue: 2
- Helallerde Îtidal: Vera‘ -Kapsamı ve Kazanımlarına Dair Analitik Bir İnceleme-
Helallerde Îtidal: Vera‘ -Kapsamı ve Kazanımlarına Dair Analitik Bir İnceleme-
Authors : Esma ÖZTÜRK
Pages : 649-670
Doi:10.33931/abuifd.779395
View : 4 | Download : 2
Publication Date : 2020-11-30
Article Type : Research
Abstract :İlk dönem İslam toplumunda hâkim yaşam tarzı dünyaya rağbet ve hırsın terki şeklinde tanımlanabilecek bir yaşam tarzıdır. Bu yaşam tarzı "zühd” adıyla sadece bir kavram olarak literatürde anılmakla kalmamış, aynı zamanda tasavvuf tarihinin ilk dönemine de kaynaklık etmiştir. "Kitabu’z-Zühd” ismiyle bağımsız çalışmaların yapıldığı bu dönemin diğer bir eser türü de vera‘ kavramını müstakil olarak ele alan çalışmalardır. Bu kavramla ilgili hiç de azımsanamayacak ölçüde eser yazılmıştır. Özellikle vera‘ ile ilgili yazılmış bu eserler referans alındığında aslında vera‘nın en az zühd kadar bu döneme damga vurmuş bir kavram olduğu gözlenmektedir. Tarihi süreçte ilk olarak sadece haramlardan sakınma anlamını taşıyan vera‘, zaman içinde anlam genişlemesine uğrayarak mübâhlardan da kaçınma anlamını içermiştir. Bu çalışmada vera‘ kavramının ilişkili olduğu bazı kavramlar (takva, zühd, havf, şüphe, vesvese, tebettül) vera‘ merkeze alınmak suretiyle incelenmiş, vera‘nın semantik tahlîlinin yanı sıra sadece tasavvuf kavramlarıyla değil İslam hukukunda kullanılan "ihtiyat” kavramıyla da bağlantısı ortaya konmaya çalışılmıştır. Sonuç olarak; vera‘nın kişinin ahlakını yansıtan bir boyutu olduğu, ihtiyatın ise teorik çerçevede kullanıldığı görülmüştür. Öte yandan vera‘nın; "zühd”, "takva”, "havf”, kavramlarıyla doğrudan, "vesvese”, "şüphe”, "tebettül” gibi kavramlarıyla da dolaylı yönden bağlantılı olduğu tespit edilmiştir.Keywords : Tasavvuf, Vera‘, Zühd, İhtiyat, Şüphe