Kant Descartes’a Karşı: Tözsellik Mantıksal Yanlış Çıkarımı
Authors : Fatih Özgökman
Pages : 549-566
Doi:10.26650/di.2023.34.2.1262005
View : 2 | Download : 4
Publication Date : 2023-12-30
Article Type : Research
Abstract :Descartes duyulur her şeyin varlığından şüphe ettiğinde kendi varlığının şüphe götürmezliğini "Düşünüyorum o halde varım” diye ifade eder. Daha sonra kendisinin ne olduğunu sorgular ve düşünen bir töz yani ruh veya zihin olduğu sonucunu çıkarır. Diğer taraftan Kant ise "düşünüyorum”dan benim düşünen bir töz yani bir ruh olduğum sonucuna ulaşılmasının mantıksal yanlış çıkarım olduğunu iddia eder. Çünkü Kant’a göre bu çıkarım, yargıda özne olarak kullanılan sezgi nesnelerinin tözselliğinden hareketle, benim yani düşünen şeyin de yargıda özne olarak kullanıldığı için töz olduğu sonucunu çıkarsar. Dolayısıyla Kant’a göre bu çıkarımda orta terim çift anlamlı olarak kullanılmıştır. Bununla birlikte Kant’ın verdiği çıkarımda orta terimin çift anlamlı olarak kullanıldığı gözlenmez. Dahası Descartes’ın benim ruhsal bir töz olduğum sonucu, sezgisel içerik gerektiren böyle bir akıl yürütmeye dayanmaz. Çünkü Descartes, şüphe edilmeyecek kendi varlığını, şüphe ettiği sezgi nesnelerinin tözselliğinden çıkarsamaz, aksine onlardan ayırt etmek için ruhsal bir töz olarak ifade eder.Keywords : Rasyonel Psikoloji, Töz, Ruh, Bilinç, Safsata