Dârulfünûn: Kadim Kavramların Terkibi
Authors : Hasan Sabri Çeliktaş
Pages : 215-245
Doi:10.26650/di.2020.31.2.0020
View : 13 | Download : 7
Publication Date : 2020-12-25
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışmanın konusu XIX. yüzyılda yüksek eğitim vermek üzere tarih sahnesine çıkan yeni kuruma isim olarak uygun görülen Dârulfünûn terkibidir. Osmanlı Devleti’nde XIX. yüzyılın ikinci çeyreğinde eğitim işlerinin "terbiyet-i âmme” kapsamında görüşülmesi ve bir takım planlamaların yapılması için Meclis-i Maârif-i Muvakkat kurulmuştur. Meclis, eğitim öğretim faaliyetlerinin üç kademeye ayrılması ve o zamanki eğitim kurumlarının ileri derecesinde olmak üzere yüksek eğitim verecek yeni bir kurumun açılması gerektiği yönünde devlete tavsiyede bulunmuş ve kuruma "Dârulfünûn” ismini uygun görmüştür. Dârulfünûn’un isimlendirilmesinde bir kısım tarihçi meseleyi önceden beri devam eden medrese eğitim anlayışı ile yeni oluşan eğitim anlayışı arasında karşıtlıklar kurarak okumayı tercih etmektedir ki bu mesele çalışmamızın problemini oluşturmaktadır. Bu bağlamda çalışmanın iddiası ise isimlendirme meselesinde Dârulfünûn terkibindeki unsurların kadim ilim, kültür ve eğitim tarihinde bir karşılığının bulunduğu; yeni yapının medrese ve onun temsil ettiği eğitim anlayışının karşısında olmadığıdır. Tanımlanan problemin çözülmesine yönelik tarihî veri analiz yöntemi esas alınmıştır. Çalışmanın neticesinde Dârulfünûn terkibini oluşturan kelimelerin kadim ilim, kültür ve eğitim tarihimizde bir karşılığının bulunduğu; yeni yapının medrese ve onun temsil ettiği eğitim anlayışının karşısında olmadığı tespit edilmiştir.Keywords : Osmanlı yükseköğretimi, Meclis-i Maarif-i Muvakkat, Fünun Mektebi, Darulfünun (İstanbul Üniversitesi), medrese