- Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi
- Issue: 38
- Gölgelerin Oyunu: İzdüşümlerin İstatistiksel Çıkarsamaları ve Türkiye’de Döviz Kurlarını Etkileyen M...
Gölgelerin Oyunu: İzdüşümlerin İstatistiksel Çıkarsamaları ve Türkiye’de Döviz Kurlarını Etkileyen Makroekonomik Göstergeler Üzerine Bir Uygulama
Authors : Yunus Güral, Arzu Demirelli, Mehmet Gürcan
Pages : 341-351
Doi:10.31590/ejosat.1039913
View : 15 | Download : 1
Publication Date : 2022-08-31
Article Type : Research
Abstract :Pratikte kullanılan istatistiksel yöntemlerin matematiksel arka planları çoğunlukla uygulayanlar için pekte önem arz etmeyen detaylar olarak görülebilir. Ancak bilimsel araştırmaların farklı detayları için oldukça önem arz eden tekniklerdir. Örneğin en küçük kareler yöntemi "EKK” üç farklı şekilde detaylandırılabilir. Bir uygulamacı yöntemi paket programın analiz butonu olarak görürken bir teorisyen EKK yöntemini değişken sayısı gözlem sayısından az olan bir denklem sisteminin çözüm tekniği olarak görmektedir. Bu aynı zamanda görüntü uzayının tanım uzayından büyük olduğu bir durumda görüntü uzayından alınan bir elemanın ters görüntüsünün elde edilmesi tekniğidir. Bu bakımdan bu çalışma araştırmalarda kullanılan temel bileşenler analizi, Karhunen-Loeve dönüşümü, kısmi en küçük kareler regresyonu ve Nipals algoritması gibi tekniklerin teorik arka planlarını vermeyi amaçlamaktadır. Yöntemleri anlaşılır kılmak için çalışmada USD ve EURO kurunun cevap değişkeni olarak seçildiği uygulamaya yer verilmiştir. Açıklayıcı değişkenler ise aralarında iç ilişkili olduğu düşünülen, ihracat, ithalat, borsa endeksi, işsizlik oranı, enflasyon, cari açık ve döviz rezervi değişkenleridir. 2014:01 / 2021:06 dönem aralığındaki aylık veriler alınarak oluşturulan modele çoklu doğrusal regresyon, NIPALS algoritması ve Karhunen-Loeve dönüşümü yapıldıktan sonra NIPALS algoritması uygulanmıştır.Keywords : PCA, PLS, Karhunen-Loeve dönüşümü, Nipals algoritması, Online-Nipals