- Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi
- Issue: 31
- Diyarbakır ilinde Buğdayda Süne [Eurygaster integriceps Put. (Hemiptera: Scutelleridae)]’nin Popülas...
Diyarbakır ilinde Buğdayda Süne [Eurygaster integriceps Put. (Hemiptera: Scutelleridae)]’nin Popülasyon Dinamiği
Authors : Çetin Mutlu
Pages : 441-445
Doi:10.31590/ejosat.1004302
View : 7 | Download : 2
Publication Date : 2021-12-31
Article Type : Research
Abstract :Buğday insan beslenmesi için gerekli temel besinlerden biridir. Yoğun buğday üretimi yapılan Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Süne (Eurygaster integriceps Put.) halen ana zararlı durumundadır. Bu çalışma Diyarbakır ilinde Süne’nin bazı ekmeklik ve makarnalık buğday çeşitlerindeki yıllara bağlı olarak kışlamış ergin (KE), nimf ve yeni nesil ergin (YNE) popülasyonunu belirlemek ve buna göre uygun mücadele zamanını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmalar, Diyarbakır ilinde 2004-2008 yılları arasında 9 farklı makarnalık ve ekmeklik buğday çeşidinde ve 20 farklı buğday tarlasında yürütülmüştür. Çalışma sonucunda Diyarbakır ilini çevreleyen kışlak alanlarından kışlakların boşalmasına bağlı olarak kışlamış süne ergin popülasyonunun buğdayın sapa kalkma dönemi olan nisan ayının 3. haftasında en üst seviyeye ulaştığı ve bu tarihten sonra KE’lerdeki doğal ölümlerin başlamasıyla azalmaya başlayarak mayısın ikinci haftasında en alt seviyeye düştüğü belirlenmiştir. Süne nimflerinin buğdayın süt olum dönemi başlangıcı olan mayıs ayının ilk haftasında buğday başaklarında görülmeye başladığı ve bu dönemden sonra giderek artmaya başladığı belirlenmiştir. Buğday başaklarında sarı olum dönemi başlangıcı olan haziran ayının ilk haftasında ise nimf ve YNE ergin popülasyonun en üst seviyeye ulaştığı kaydedilmiştir. En fazla nimf yoğunluğu haziran ayının ilk haftasında Svevo (makarnalık) çeşidinde 114 nimf/m2 ile olurken en düşük yoğunluğun ise 4.3 nimf/m2 ile Nurkent (ekmeklik) çeşidinde olduğu belirlenmiştr. Süne mücadelesinde zamanlamanın çok önemli olduğu göz önüne alındığında buğday üreticilerinin Diyarbakır ilinde mayıs ayından itibaren tarla içinde gözlem yaparak Süne nimf yoğunluğunu kontrol etmeleri ve ekonomik zarar eşiğini geçmesi halinde mücadele yapmaları gerekmektedir.Keywords : Süne, sürvey, buğday, popülasyon, mücadele