- Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi
- Issue: 25
- Yapı Sistemlerinde Patlama Etkilerinin ve Patlama Güvenliğinin Araştırılması
Yapı Sistemlerinde Patlama Etkilerinin ve Patlama Güvenliğinin Araştırılması
Authors : Elif Toplu, Osman Kirtel
Pages : 442-450
Doi:10.31590/ejosat.913858
View : 8 | Download : 7
Publication Date : 2021-08-31
Article Type : Research
Abstract :Terör faaliyetleri sonucu meydana gelen patlamalar, binalara büyük zararlar vermekte ve birçok can kaybına neden olmaktadır. Patlama olayları uygulama açısından kolay ve hızlı bir şekilde gerçekleştirilebilmektedir. Bomba yüklü araçlarla yapılacak saldırılarda, bu araçlar, hedeflenen yapıya erişim kolaylığı sağlarken, araç kapasitelerine göre çeşitli miktarlarda patlayıcı getirme olanağına sahiptir. Literatürde yapıların patlama güvenliğine yönelik çalışmalarda eleman bazında ya da yapısal olarak birtakım analiz yöntemleri kullanılmaktadır. Patlama yükü etkisi altında tek bir yapı elemanının performansının belirlenmesi, yapısal bir sistemde çökme analizlerinin yapılması, yapıya dinamik patlama yüklerinin etki ettirilmesi bunlardan bazılarıdır. Bu çalışma kapsamında öncelikle sonlu eleman yöntemine dayalı analiz yapan SAP2000 yazılımı kullanılarak farklı mesafelerden uygulanan patlama yükleri için yapının analizleri gerçekleştirilmiş ve patlayıcıya en yakın konumda bulunan kolonun dinamik davranışı incelenmiştir. Ayrıca eleman bazlı ve tek serbestlik dereceli sisteme dayalı analiz yapan RC-Blast yazılımında mevcut kolonun modellenmesi yapılarak kolon kapasiteleri belirlenmiştir. Yapıların patlama güvenliğine yönelik sismik taban yalıtımı uygulaması önerilmiş ve yalıtımlı ve yalıtımsız yapı durumları için kritik noktadaki kolonda meydana gelen etki/kapasite oranları karşılaştırılmıştır. Sismik izolatörlü yapıların patlama etkilerini daha iyi sönümlediği sonucuna varılmıştır. Çalışma sonucunda RC-Blast ve SAP2000 yazılımlarında yapılan çözümlemelerde yapı davranışları ancak başlangıç seviyesinde benzerlik göstermektedir. Patlama etkilerini azaltmak amacıyla yapı çevresine korunaklı duvar inşa edilmesi önerilmiştir. Yapıların patlama etkileri altında davranışı kesin olarak bilinmemekle birlikte çözüm yöntemlerinin farklılaştırılması belirli yaklaşımları beraberinde getirebilmektedir. Patlama analizlerinde eleman bazlı ve sistem bazlı yöntemlerin bir arada kullanımının daha verimli sonuçlar vereceği sonucuna varılmıştır.Keywords : Patlama, Sismik Yalıtım, Etki/Kapasite, Koruma duvarı