- Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi
- Issue: 21
- Eti Gümüş Maden İşletmeleri Atık Barajlarındaki Gümüşün Geri Kazanımına Asit Liçinin Etkisi...
Eti Gümüş Maden İşletmeleri Atık Barajlarındaki Gümüşün Geri Kazanımına Asit Liçinin Etkisi
Authors : Rukiye Saygili Canlidinç, Selçuk Yaman, Ferda Özmal, Yunus Erdoğan
Pages : 1-16
Doi:10.31590/ejosat.778840
View : 22 | Download : 5
Publication Date : 2021-01-31
Article Type : Research
Abstract :Günümüzde gümüş üretimi geleneksel olarak siyanür yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmektedir. Üretime alınan gümüş cevheri, siyanür liçinden sonra katı atık barajlarına gönderilmektedir. Barajlardaki bu atıkların gümüş tenörünün oldukça yüksek olduğu bilinmektedir. Bu çalışmada, atık barajlarındaki yüksek tenörlü gümüşün geri kazanılmasında asit liçi yapılarak verimin arttırılması hedeflenmiştir. Eti Gümüş Maden İşletmeleri’ne (Kütahya) ait gümüş cevheri atık barajlarından temsili olarak alınan harmanlanmış numuneler çeneli kırıcıda öğütülmüş, tane boyutu analizi yapılmış ve ardından yapılan ön denemelerle sülfirik asit liçi uygun görülmüş ve farklı konsantrasyonlardaki sülfirik asit (H2SO4) çözeltileri ile 25 °C ve 100 °C’de ön aktivasyon liçine tabi tutulmuştur. Bu ön aktivasyon işleminden sonraki aşamada sodyum siyanür (NaCN) kullanılacağı için hazırlanan liçin pH’ı kireç ile 10,50-12,00 aralığına ayarlanmış ve daha sonra NaCN liçi uygulanmıştır. NaCN liçi sonrası atomik absorpsiyon spektrometresi (AAS) ile gümüş tayini yapılarak, atıklardan gümüşün % geri kazanım miktarları hesaplanmıştır. Ayrıca H2SO4 ön aktivasyon işleminin, numunelerdeki diğer metalleri uzaklaştırma etkisini görmek için numunelerin önce ham halde daha sonra H2SO4 ve NaCN liçi sonrası kurutulan katılarından indüktif eşleşmiş plazma-optik emisyon spektrometresi (ICP-OES) ile metal tayinleri yapılmıştır. Analiz sonuçlarından H2SO4’in metal kirliliğini büyük oranda uzaklaştırdığı tespit edilmiştir. H2SO4 çözeltilerinin konsantrasyonu arttıkça metal kirliliklerinden uzaklaşan numunelerin, siyanür liçi sonucunda gümüş kazanım veriminde de %17,6’dan %31,7’ye artış sağlandığı görülmüştür. H2SO4 liçinde sıcaklığın artırılmasının geri kazanım verimine etkisi olmadığı, bu artışın sadece H2SO4 miktarındaki artış ile orantılı olduğu sonucuna varılmıştır.Keywords : Gümüşün geri kazanımı, sodyum siyanür, sülfürik asit liçi, atomik absorpsiyon spektrometrisi