- Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi
- Special Issue: 2019 Special Issue
- Tesis Yerleştirme (p-Hub) Probleminin Yapay Arı Kolonisi Kullanılarak Çözülmesi
Tesis Yerleştirme (p-Hub) Probleminin Yapay Arı Kolonisi Kullanılarak Çözülmesi
Authors : Mehmet Fatih Tefek, Mehmet Beşkirli
Pages : 193-200
Doi:10.31590/ejosat.637825
View : 7 | Download : 3
Publication Date : 2019-10-31
Article Type : Research
Abstract :Tesis (p-Hub) yerleştirme problemi, mal, hizmet ve bilgi dağıtım sistemi stratejilerini konumlandırmayı amaçlayan polinomsal zamanda doğrulanabilen karar problemlerinin karmaşıklık sınıfı olarak bilinmektedir. Dağıtım sistemlerinde istenen düzeyde bir hizmet kalitesini kabul edilebilir bir maliyetle elde etmek için birbirine tahsis edilmiş hatlarla birbirine bağlanmış düğümlerden oluşan bir ağ tasarlanabilir. Tasarlanan bu ağın uygun çözüm maliyetli olmayabilir. Bundan dolayı toplam ulaşım maliyetini azaltmatabilmek amacıyla, diğer düğümler için birleştirme veya yönlendirme noktası olarak çalışan bazı tesisler (hublar) kullanılabilir. Taşımacılık yönetimi, kentsel yönetim, servis merkezlerinin konumlandırılması, sensör ağlarının tasarımı, bilgisayar mühendisliği, bilgisayar ağlarının tasarımı, iletişim ağlarının tasarımı, güç mühendisliği, onarım merkezlerinin konumunu, elektrik hatlarının bakımı ve izlenmesi ile imalat sistemlerinin tasarımı gibi sorunların çözümünde bu tür ağları oluştururken hub'lar kullanılmaktadır. Hub'lı zorlu bir nokta, hangi düğümlerin ağ özelliklerinin farklılık gösterebileceğine ve hub konum noktaları olarak kullanılacağına karar vermektir. Hub’lı yer tahsisinde kısa zamandaki iyi bir çözüm, uzun hesaplamalar sonucunda elde edilen en iyi çözümden daha etkilidir. Hem kısa zamanda hemde optimum çözüm elde edebilmek amacıyla p-Hub problemlerinin çözümünde son zamanlarda sezgisel temelli algoritmalar işe koşulmaktadır. Bundan dolayı bu çalışmada p-Hub konum problemini çözmek için Yapay Arı Koloni (YAK) algoritması önerilmiştir. Bu çalışmada, YAK algoritması p-Hub yer tahsisi problem çözümü için düğüm sayısına bağlı olarak üç farklı durumda uygulanmıştır. Birinci durum merkezde sabit olarak bulunan üç adet tesis ve toplam yirmi düğüm, ikinci durum merkezde sabit altı adet tesis ve bunlara bağlı otuz düğüm, üçüncü durum ise merkezde sabit yedi tesis ve bu tesislere bağlı kırk düğümden oluşmaktadır. YAK algoritması ile elde edilen minimum yer tahsisi maliyet fonksiyonu çözümleri tablolar ve grafiklerle verilmiştir. Elde edilen sonuçlar literatürde yer alan Parçacık Sürü Optimizasyonu sonuçları ile karşılaştırılmıştır. Çalışma sonucunda p-Hub yer tahsisi problem çözümünde YAK’ın daha iyi sonuç elde ettiği görülmüştür. Bundan dolayı yönerilen YAK algoritmasının tesis tahsisi (p-Hub) problemi çözümü için uygun bir yöntem olduğunu göstermiştir.Keywords : Tesis (p-Hub) Yerleştirme Problemi, Yapay Arı Kolonisi, Optimizasyon