- Culture and Civilization
- Vol: 1 Issue: 2
- TANZİMAT’TAN CUMHURİYET’E UZANAN SÜREÇTE YERLİ SEYİRCİNİN TİYATRO BİNASIYLA İMTİHANI*...
TANZİMAT’TAN CUMHURİYET’E UZANAN SÜREÇTE YERLİ SEYİRCİNİN TİYATRO BİNASIYLA İMTİHANI*
Authors : Onur Aykaç
Pages : 30-39
View : 13 | Download : 6
Publication Date : 2022-04-28
Article Type : Research
Abstract :Osmanlı Devleti’nde bilhassa Tanzimat Fermanı sonrasında hız kazanan Batılılaşma hareketleri, her alanda olduğu gibi tiyatroda da varlığını hissettirmiştir. Bu süreçte hem İstanbul’da modern tiyatro binaları inşa edilmiş hem de yerli halk yepyeni oyunlarla tanışmıştır. Ancak tiyatrodaki bu hızlı değişim, bazı sorunları da beraberinde getirmiştir. İşletmeciler, her fırsatta yerli halkın oyun izleme kültürüne sahip olmamasından yakınmış; dönemin gazete ve dergileri, seyircilerin vurdumduymazlığı yüzünden tiyatro binalarında düzen ve güvenliğin sağlanamamasını eleştiren yazılarla dolup taşmıştır. Hatta Fransa’daki tiyatro kültürünün derhal İstanbul’da da tesis edilmesini talep eden köşe yazıları bile yayımlanmıştır. Tiyatro işletmecilerinin salonları yeterince temiz tutmadığından ve ilan edilen oyunların son anda iptal edilmesinden dert yanan seyircilerse kabahatin işletmecilerde olduğu kanaatindedir. Basın, işletmeciler ve seyirciler arasındaki karşılıklı atışmalar, bir kısır döngü halinde Tanzimat ve Meşrutiyet dönemlerinde devam etmiştir. Tiyatro binalarının ve buraları dolduran seyircilerin arzu edilen donanıma ulaşabilmesi içinse Cumhuriyet Dönemi’ni beklemek gerekecektir.Keywords : Batılılaşma hareketleri, Osmanlı tiyatrosu, modern tiyatro binaları, seyirci profili, değişim ve dönüşüm.