- Çalışma ve Toplum
- Vol: 1 Issue: 68
- Kapitalizmin Pandemik Sömürüsü Bağlamında Salgın Hastalıklara Bir Bakış
Kapitalizmin Pandemik Sömürüsü Bağlamında Salgın Hastalıklara Bir Bakış
Authors : Zelal Beyaz
Pages : 181-204
Doi:10.54752/ct.1155454
View : 6 | Download : 2
Publication Date : 2021-01-01
Article Type : Research
Abstract :Tarihi avcı-toplayıcı döneme kadar uzanan salgın hastalıklar, kuşkusuz oldukça karmaşık ve çok boyutlu süreçlere sahiptir. Bununla birlikte, salgın hastalıkları anlamak için virüslerin, bakterilerin veya mikropların doğası kadar bunların içerisinde hareket ettikleri toplumsal yaşamı da anlamak gerekmektedir. Salgın hastalıkların ortaya çıkışlarında ve yayılma süreçlerinde insanların yaşamlarını sürdürmek için yürüttükleri ekonomik faaliyetlerin ve bu faaliyetler için kullandıkları araçların oldukça önemli bir yeri vardır. Tarımın ortaya çıkışından günümüze tüm toplumsal üretim biçimlerinin doğanın sömürüsünü içerdiği bir gerçektir. Ancak kapitalizmin ortaya çıkışı ve özellikle Endüstri Devrimi sonrası hızlanan sanayileşme süreciyle emek gücünün yanında doğanın da birçok unsuru dünya genelinde çeşitlenen ve yoğunlaşan metalaştırma saldırılarına maruz kalmıştır. Bu saldırılar ise tarihsel süreçte farklı yansımalarla birlikte dünyadaki tüm yaşam formlarının varlığını tehdit eder hale gelmiştir. Bu çalışmanın amacı, alan yazın taraması yöntemiyle salgın hastalıkların ortaya çıkışları, yayılma süreçleri ve sonuçları ile dünya genelinde egemen olan büyüme odaklı, kâr güdümlü ve sömürü üzerine kurulu kapitalist üretim biçimi arasındaki ilişkiselliği kavramaktır. Bu amaç doğrultusunda çalışmada öncelikle doğal varlıkların sömürüsünün tarihsel evrimine yer verilmiştir. Ardından kolonizasyon, kentleşme ve yoksulluk; ormansızlaştırma, ekosistemin tahribatı ve iklim değişikliği ile endüstriyel tarım ve hayvancılık bağlamında kapitalizm ve salgın hastalıklar arasındaki etkileşim tartışılmıştırKeywords : Salgın hastalıklar, kapitalizm, doğanın sömürüsü, endüstriyel tarım ve hayvancılık, kentleşme, yoksulluk