- Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi
- Cilt: 11 Sayı: 36
- 19. Yüzyıl İngiliz Kadın Seyyahların Osmanlı Devleti Eğitim Sistemine Bakışı
19. Yüzyıl İngiliz Kadın Seyyahların Osmanlı Devleti Eğitim Sistemine Bakışı
Authors : Bahar Karataş
Pages : 470-487
Doi:10.33692/avrasyad.1327791
View : 68 | Download : 54
Publication Date : 2023-09-20
Article Type : Research
Abstract :19. yüzyılda Osmanlı Devleti topraklarına birçok kadın ve erkek seyyah gelerek gözlemlerini, duyduklarını ve yaşadıklarını kaleme alarak Osmanlı Devletinin toplum yapısı ile ilgili birçok eser ortaya koymuştur. Önemli tarihi kaynaklara sahip olan ve ayrıca kültür aktarımını gelecek nesillere taşıyan bu seyahatnamelerde Osmanlı eğitim sistemine ayrı bir önem verilmiştir. Şüphesiz bunun öncelikli sebebi bir toplumun inşasında eğitimin oynadığı önemli roldür. Seyyahların eğitim sistemine bakış açıları ayrıca kendi deneyimlerine, araştırmalarına ve farklı kültürel, dini veya ideolojik geçmişlerine de dayanmaktadır. Kadın seyyahların eserleri de dönemin genel eğilimleri ve kendi öznel deneyimleri tarafından etkilenmiştir. Bu nedenle ülkelerdeki okulları ve eğitim kurumlarını ziyaret eden, eğitim sisteminin nasıl işlediğini yazan ve öğrencileri gözlemleyen seyyahların yaptıkları çıkarımların doğrulukların ayrıca teyit edilmesi gerekmektedir. Nitekim çalışmada ele alınan gezginler kimi zaman önyargıyla ve oryantalist bir tutumla hareket etmişlerdir. Eleştirilerini yaparken 19. yüzyıl Viktorya Dönemindeki eğitim eşitsizliğine değinmemiş, özellikle çocukların o dönemde nitelikli bir eğitim almamasını görmezden gelmişlerdir. Osmanlı Devletinde 19. yüzyılda gerçekleştirilmeye çalışılan eğitim reformlarını geri kalmış Doğu’ya has bir özellik olarak görmüşlerdir. Özcü yaklaşımlarla eğitim konusunda yaptıkları çıkarımları bir toplumu analiz etmeye çalışmışlardır. Ortak tutumları bu yüzyılda gerçekleştirilen reformların yetersiz olduğu yönündedir. Çalışmada 19. yüzyılda dünyayı keşfetmek ve seyahat etmek için cesurca adımlar atan dört İngiliz kadın seyyahın kitapları ele alınarak, Osmanlı Devleti eğitim sisteminin geçirdiği aşamalar ve seyyahların eğitime bakış açıları detaylı bir şekilde incelenecektir.Keywords : Eğitim, Kadın Seyyahlar, Osmanlı Devleti, Seyahatname, Viktorya Dönemi