- Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi
- Cilt: 11 Sayı: 36
- Klasik Türk Şiirinde "İrem" Kelimesinin Kullanımı Üzerine
Klasik Türk Şiirinde "İrem" Kelimesinin Kullanımı Üzerine
Authors : Ahmet Çolak
Pages : 363-392
Doi:10.33692/avrasyad.1305203
View : 78 | Download : 82
Publication Date : 2023-09-20
Article Type : Research
Abstract :Şair, malzemesi kelime, harcı hayal dünyası olan sanatkârdır. En önemli eseri ise şiirleridir. Şairler bu şiirleri kullandıkları kelime ve kavramlara geniş anlam katmanları katarak oluşturur. Çağrışımlarla kelimelere yeni anlamlar kazandırarak orijinal, başarılı ve üstün olma gibi gaye ve düşünceleri vardır. Bu kelimeler, kavramlar ve hayaller incelendiğinde şairin sahip olduğu düşünce dünyası keşfedilebilir. Ancak divan şairine yönelik bu keşfi yapabilmek için araştırmacıların bir bilgi birikimine sahip olmaları gerekir. Klasik Türk şiirinin kelime hazinesi, edebi sanatları, sembolleri, aruz gibi kuralları araştırmacının bilgi birikimi içerisinde olması gerekenlerden sadece bazılarıdır. Bu birikim sonrası derin, zengin ve farklı hayaller anlaşılabilir hâle gelir. İrem kelimesinin kullanımı üzerine hazırlanan bu çalışmada şairin hayal dünyası ile anlam zenginliği kazanmış olan "irem\" kelimesinin katmanlı anlamları tespit edilmeye çalışılacaktır. İrem, \"cennete özenilerek Şeddâd tarafından yaptırılmış yer\" anlamındadır. Kur’ân-ı Kerim’de bahsolunan İrem oradaki şekli ile divan şiirinde sıklıkla anılır hâle gelmiştir. Dini ilimlerce olumsuz olarak tanımlanan İrem, edebi metinlerde istisnalar dışında pozitif bir anlama kavuşmuş ve mutluluk uyandıracak şekilde kullanılmıştır. Şiirlerde ise daha ziyade doğal güzellik, buluşma yeri, sevgilinin özelliği gibi manalara gelecek şekilde kullanılır. Çalışmada örnekler çerçevesinde bütün bu geniş anlam dairesi ortaya konulmaya çalışılmış ve irem kelimesinin kapsamı incelenmiştir. Bu inceleme, irem kelimesi ile doğrudan veya ikincil olarak etkileşim hâlindeki kelimeler arasındaki bağlama odaklanılarak yapılmıştırKeywords : Klasik Türk şiiri, irem, cennet, Şeddâd, bâğ-ı irem