- Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi
- Vol: 11 Issue: 35
- Kıbrıs Cumhuriyeti’nin Kuruluşu, Türklerin Ada’daki Durumu ve Rum Tedhiş Faaliyetlerinin Sonuçları...
Kıbrıs Cumhuriyeti’nin Kuruluşu, Türklerin Ada’daki Durumu ve Rum Tedhiş Faaliyetlerinin Sonuçları
Authors : Yaşar Baytal
Pages : 950-974
Doi:10.33692/avrasyad.1260816
View : 41 | Download : 52
Publication Date : 2023-06-20
Article Type : Research Article
Abstract :Kıbrıs meselesi, Türkiye ile Yunanistan’ı çatışmanın eşiğine getirecek kadar hassas konulardan biridir. Bazı dönem dünya gündeminin ilk sıralarında yer alan bu mesele, günümüze kadar hala çözüme kavuşamamıştır. Çözümsüzlüğün temel nedeni; Kıbrıs Ada’sındaki filli durumun Rumlar tarafından bir türlü kabullenilmemiş olması ve Rumların her türlü çözüm önerilerine karşı durmuş olmalardır. Rumların uzlaşmaz tutumunun temelinde, enosis düşüncesi yatmaktadır. Enosis düşüncesine açıktan açığa destek veren Yunanistan yönetimi, bir taraftan Kıbrıs’ta Rumlar üzerindeki nüfuzlarını canlı tutmaya çaba gösterirken diğer taraftan da İngiltere, Amerika ve hatta Türkiye ile görüşmeler yaparak Ada’da barışın tesisinden yana olduklarını dünya kamuoyuna göstermeye çalışmıştır. Ancak gerçekte Yunanistan’ın amacı; Kıbrıs’ta enosise ulaşmak için her türlü engellemeyi ortadan kaldırmaya yönelik çalışmalar yapmak olmuştur. Kıbrıs’taki İngiliz varlığını uluslararası dengelerle savuşturmak isteyen Yunanistan, gerek Amerika’nın gerekse Sovyetler Birliği’nin bazen doğrudan bazen ise dolaylı olarak desteğini almış, enosis düşüncesine giderek yaklaşmıştır. Bu bağlamda Ada’daki çözümsüzlüğün neden olduğu sorunları çok iyi kullanan Rumlar ve Yunanistan, Kıbrıs meselesini uluslararası alana taşıyarak Amerika ile Avrupa kamuoyunu etkilemeyi başarmıştır. Rum kilisesinin çalışmaları ve propagandalarıyla enosis düşüncesi, Ada’daki Rum milliyetçiliğini giderek militarizme sürüklemiştir. Böylece sağ ve komünist Rumları bir araya getiren ve onları Türk düşmanlığına sürükleyen temel ideoloji, enosis düşüncesidir ki bu aslında Yunanlıların Megali İdeasıyla da örtüşmektedir. Yunan Megali İdeasının enosis şekline bürünmesiyle birlikte Yunanlıların Kıbrıs’ı Helen Adası haline getirmeye yönelik çabaları da artmıştır. Bu çalışmada, Kıbrıs Cumhuriyetinin kurulmasından sonra Ada’daki Türklerin durumu incelenmiştir. Cumhuriyetin kurulmasından sonra Rumların Türklere yönelik tutumları ve bunun sonuçları çok yönlü sorgulamıştır. Yine Kıbrıslı Türklere yönelik Rumların saldırıları sonucu Türkiye’nin ve uluslararası camianın izlediği politika ve bunun sonuçları yaşanan olaylar üzerinden değerlendirilmeye çalışılmıştır. İngiltere’nin Kıbrıs’taki hâkimiyetini korumak için izlemiş olduğu politika ve sonuçları, yine bu çalışmada ele alınmıştır. Rumların enosis düşüncesinden kaynaklı Türklere yönelik yapmış oldukları saldırıların Ada’daki dengeleri nasıl değiştirdiği sonuçlarıyla birlikte ele alınmıştır.Keywords : Kıbrıs Meselesi, Kıbrıs Cumhuriyeti, Türkler, Rumlar, Enosis