- Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi
- Vol: 11 Issue: 34
- Hitit Eski Krallık Döneminde Suriye Politikası ve Mısır ile İlişkiler
Hitit Eski Krallık Döneminde Suriye Politikası ve Mısır ile İlişkiler
Authors : Fatma Sevinç Erbaşi, Arzu Gezmez
Pages : 172-193
Doi:10.33692/avrasyad.1185765
View : 11 | Download : 4
Publication Date : 2023-03-20
Article Type : Research
Abstract :Suriye bölgesinin Geç Tunç Çağı’nda doruk noktasına ulaşan stratejik önemi, Hititleri başta Mısır olmak üzere Yakındoğu’nun önde gelen krallıklarıyla karşı karşıya getirmiştir. Mısırlılar ile Hititler, Doğu Akdeniz ticaretini kontrol altında tutmak konusunda birbirlerinin en güçlü rakibi olmuşlardır. Bu rekabet, süreç içinde çeşitli düşmanlıklarla beslenmiş ve Kadeş Savaşı’nda doruk noktasına ulaşmıştır. Savaştan yaklaşık 15-20 yıl sonra imza edilen "Sonsuz Barış” anlaşması ise iki büyük gücü birbirine yakınlaştırmış ve hatta müttefik olma noktasına getirmiştir. Bununla birlikte, iki devlet arasındaki ilişkilerin en çok görünen ve bilinen tarafı Kadeş Savaşı ve "Sonsuz Barış” olsa da Hitit Devleti’nin Eski Krallık Dönemi’nden beri izlediği Suriye politikası zaman zaman Mısır’la çatışma ve anlaşmaları gündeme getirmiştir. Bu araştırma, İmparatorluk Dönemine kadar Hitit-Mısır ilişkisinin tarihsel gelişimini ele almaktadır. Araştırmanın konusu Hitit Devleti’nin Mısır ile ilişkisi olduğundan, Hititlerin Anadolu’daki ve Yakındoğu’daki diğer ülkelerle ilişkilerine, Mısır ve Suriye ilişkilerine doğrudan etki ettiği durumlarda değinilmiştir. Hititlere ait ilk izler Asur Ticaret Kolonileri Dönemi’nde kendini göstermiştir. Asur Ticaret Kolonilerinin son evresinde Anadolu’da siyasi birliklerin ortaya çıkmasının arkasında da büyük olasılıkla Suriye’deki gelişmeler yatmaktadır. Hitit Devletinin kuruluş döneminden beri izlenen askeri ve siyasi politikanın Suriye bölgesine yönelik olduğu görülmektedir. Eski Krallık Döneminde Hitit Krallarının Suriye politikası bölgede hâkim güç hâline gelmeye yöneliktir. Bu noktada Mısır’ın Yakındoğu’daki pozisyonuna karşı Hititler belli bir tavır geliştirmişlerdir. Özellikle Mitanni Devleti ile çatışmalar da Hitit-Mısır ilişkilerinin şekillenmesinde kilit rol oynamıştır. Böylece Hititler, Eski Krallık Döneminde Mısır ile sıcak çatışmadan uzak, diplomasiye dayalı bir ilişki yürütmüşler ancak bu ilişki gergin bir nitelik arz etmiştir.Keywords : Mitanni, Suriye, Doğu Akdeniz, Halpa, Kizzuvatna, Kurustama