- Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi
- Vol: 10 Issue: 31
- DORAK KRALİYET HAZİNESİ’NİN GERÇEKLİĞİ KONUSUNDAKİ TARTIŞMALAR VE BULUNTULARIN ANADOLU TARİHİ AÇISIN...
DORAK KRALİYET HAZİNESİ’NİN GERÇEKLİĞİ KONUSUNDAKİ TARTIŞMALAR VE BULUNTULARIN ANADOLU TARİHİ AÇISINDAN ÖNEMİ
Authors : Kamil Doğanci
Pages : 445-466
View : 13 | Download : 3
Publication Date : 2022-06-25
Article Type : Research
Abstract :Erken Tunç Çağı Anadolu tarihinde aydınlatılması gereken birçok karanlık nokta bulunmaktadır. Makalemizin konusu olan Dorak Kraliyet Hazinesi meselesi de aydınlığa kavuşturulması gereken bu karanlık noktalardan biridir. Ünlü İngiliz arkeolog James Mellaart 1959 yılında Ilustrated London News adlı dergide yayınladığı makale ve çizimlerle Dorak Hazinesi’ni bilim dünyasına tanıtmıştır. Hazine hakkındaki yegâne görsel malzeme Mellaart’ın bu çizimleridir. Buluntular, yayınlandığı dönemde arkeoloji dünyasında büyük yankı uyandırmıştır. Başlangıçta dönemin bilim insanları tarafından gerçekliğinden şüphe duyulmayan ve prestijli akademik yayınlarda atıf yapılan buluntulara ilişkin somut verilerin bir türlü ortaya çıkmaması üzerine hazinenin varlığı konusundaki şüpheler artmıştır. Meselenin Türk kamuoyuna yansıması ve hazinenin ortaya çıkış süreci hakkında J. Mellaart’ın anlattığı hikâyenin gerçek olmadığının anlaşılmasıyla ünlü arkeolog hakkında tarihi eser kaçakçılığına kadar varan suçlamalar yapılmıştır. Hatta onun erken dönem uzak mesafe Tunç Çağı ticaretinin varlığı konusundaki teorisini ispatlamak için sahte kanıtlar uydurduğu ileri sürülmüştür. J. Mellaart, bu olaydan sonra Türkiye’deki kazıları elinden alınmasına ve ülkeye girişi yasaklanmasına rağmen hazinenin gerçekliği noktasında hiçbir zaman geri adım atmamıştır. Günümüzde bazı bilim insanları buluntuların sahte olduğuna inanırken, bazı bilim insanları ise buluntuların Anadolu Tunç Çağı için gerçek bir hazine olduğunu kabul etmektedir. Makalemizde J. Mellaart’ın Türkiye’deki tüm ayrıcalıkları kaybetme riskine rağmen böyle bir yola başvurma nedenleri araştırılmış ve dönemin tanıklarının ifadeleri doğrultusunda süreç bilimsel bir metotla değerlendirilmiştir. Ayrıca buluntuların yayınlanmasından sonraki süreçte ortaya çıkan yeni kanıtlar ve günümüz bilim insanlarının görüşleri eleştirel bir bakış açısıyla yeniden değerlendirilmiş ve Dorak Hazinesi’nin gerçekliği konusunda önemli tespitler yapılmıştır.Keywords : Anadolu, Prehistorya, Erken Tunç Çağı, James Mellaart