- Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi
- Vol: 9 Issue: 28
- AHISKA TÜRKLÜĞÜNE DESTAN PENCERESİNDEN BAKMAK: MİRCEVAT AHISKALI’NIN "GURBETTEN İNİLTİLER DESTA...
AHISKA TÜRKLÜĞÜNE DESTAN PENCERESİNDEN BAKMAK: MİRCEVAT AHISKALI’NIN "GURBETTEN İNİLTİLER DESTAN"I ÜZERİNE BİR İNCELEME
Authors : Mustafa Dinç
Pages : 123-156
Doi:10.33692/avrasyad.943005
View : 13 | Download : 4
Publication Date : 2021-09-19
Article Type : Research
Abstract :Savaşlar ve toplumsal değişimler yüzyılı olan 20.yüzyıl, Türk dünyası tarihinde de derin izler bırakan olayların yaşanmasına sahne olmuştur. Bunların en önemlilerinden biri olarak "1944 Ahıska Sürgünü” ve "1989 Fergana Olayları” ise Ahıska Türklerinin doğrudan doğruya maruz kaldıkları ve siyasi ve sosyal etkileri günümüzde de devam ettiği görülen operasyonlardır. Yaşadıkları türlü acılar, kırımlar ve yıldırma siyasetinin yanında günümüzde anavatanlarına halen kavuşmaları mümkün olamayan Ahıska Türkleri bu talihsiz süreç sonrasında on farklı ülkede birbirlerinden dağınık biçimde hayatlarını idame ettirmektedirler. Ülke bütünlüğünden uzak olmaları nedeniyle günümüzde folklorik, kültürel ve edebi geleneklerinden gittikçe uzaklaşan bu Türk topluluğunun en yetkin edibi konumunda olan Mircevat Ahıskalı da bir yandan Ahıska Türklüğünün yaşadıklarını dile getirmeyi bir yandan da kültürünü muhafaza etmeyi kendisine bir görev addederek toplumunun sözcüsü olmuştur. Daha önceki pek çok eserinde bu düstura sadık kaldığı görülen Ahıskalı’nın "Gurbetten İniltiler Destan” isimli hacimli manzumesi de bu doğrultuda kaleme alınmış bir eserdir. Çalışmada Mircevat Ahıskalı’nın daha önce herhangi bir müstakil araştırmaya konu edilmemiş olan bu manzumesi şekil ve tür-tema bağlamlarında incelenerek, bu eserin Ahıska Türklüğü ve şiir geleneğimizdeki yeri konumlandırılmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda söz konusu manzumenin nazım birimi ve uyak düzeni bakımından klasik şiir geleneğinden; ölçü ve uyakları bakımından ise halk şiirinden beslenen karma bir yapı göstermesinin yanında geniş hacmi ve kronolojik bir tarih anlatması gibi tematik-türsel özellikleri ile çağdaş "yapma destan”lara başarılı bir örnek olduğu tespit edilmiştir.Keywords : Ahıska Türkleri, Mircevat Ahıskalı, Gurbetten İniltiler Destan, Şiir, Tür.