- Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi
- Vol: 9 Issue: 27
- AVLONYA SANCAĞI MUTASARRIFI VEZİR ARNAVUT İSMAİL PAŞA (1751-1764)
AVLONYA SANCAĞI MUTASARRIFI VEZİR ARNAVUT İSMAİL PAŞA (1751-1764)
Authors : Erdoğan Keleş
Pages : 214-249
Doi:10.33692/avrasyad.950771
View : 17 | Download : 9
Publication Date : 2021-06-16
Article Type : Research
Abstract :Avlonya, Arnavutluk sınırları içerisinde olup, 1417’de Osmanlı idaresine geçmiştir. Osmanlı Devleti’nin Adriyatik kıyılarındaki ilk limanı olması bakımından büyük bir öneme sahipti. Burada tersane kurularak, donanmanın önemli bir üssü haline getirildi. Osmanlı Devleti’nin idari yapılanmasında Avlonya sancağı adıyla Rumeli eyaletinin sancaklarından birisi oldu. Sancaklar mirliva veya sancakbeyi denilen yöneticiler tarafından idare edilmekteydi. Sancakbeyleri veya mirliva denilen idareciler klasik dönemde kendilerine has olarak tevcih edilen gelirleri tasarruf ederlerdi. XVII. yüzyılın sonu ve XVIII. yüzyılın başlarında sancak yöneticileri mutasarrıf şeklinde anılsalar da bu tabir esasında bir yönetici olarak değil tasarruf eden anlamında kullanılmıştı. Bu bağlamda olmak üzere Avlonya sancağı XVIII. yüzyıldan itibaren doğrudan veya arpalık suretinde olmak üzere mutasarrıfların idaresine verilmiştir. Arşiv kayıtlarından tespit edebildiğimiz kadarıyla Avlonya’ya ilk defa 1751’de mutasarrıf olarak tayin edilen mir-i miran İsmail Paşa, daha sonra vezir rütbesini aldı. Kendisi aralıklarla Kasım 1759 tarihine kadar Avlonya’nın idari ve mali işleriyle ilgilendi. Ancak reayaya zulmü ve eşkıya ile mücadelesinde görülen zafiyeti nedeniyle vezirliği alınarak hakkında idam kararı verildi. Bunun üzerine Avlonya’dan firar eden Vezir İsmail Paşa, yaklaşık iki yıl boyunca saklandı. Ağustos 1761’de affedilerek tekrar Avlonya mutasarrıfı tayin edildi. Burada üç yıl boyunca kalan Vezir İsmail Paşa, reayaya zulmü, vergilerin toplanmasındaki kusuru, haksız yere servet sahibi olması ve eşkıyalığı bitirememesinden dolayı merkezi hükümetin sürekli eleştirisine maruz kaldı. İdaresinde bulunan Avlonya sancağını teftişe çıktığı sırada kasabaya dönüşünde reayanın saldırısına uğrayarak katledildi. Devlet ölümü sonrası malını ve mülkünü müsadere etti. Kendisi arşiv kayıtlarında Avlonyalı, Arnavut, vezir ve elhac lakaplarıyla yer almaktadırKeywords : Avlonya, Vezir İsmail Paşa, mutasarrıf