- Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi
- Vol: 8 Issue: 21
- KARŞILAŞTIRMALI EDEBİYAT BİLİMİNDE YENİ BİR YAKLAŞIM: VARYASYON KURAMI
KARŞILAŞTIRMALI EDEBİYAT BİLİMİNDE YENİ BİR YAKLAŞIM: VARYASYON KURAMI
Authors : Veysel Lidar, Hande Altar
Pages : 298-314
Doi:10.33692/avrasyad.656079
View : 8 | Download : 3
Publication Date : 2020-03-15
Article Type : Research
Abstract :Karşılaştırmalı edebiyat bilimi özü itibariyle iki ya da daha fazla sayıdaki eseri içerik ve biçim olarak inceler ve irdelenen metinler arasında benzerlik ve farklılık arar. Karşılaştırmalı edebiyat bilimi, farklı ulus edebiyatlarından eserlerin incelenmesi doğrultusunda araştırma sahasını gelişti-rir ve dünya edebiyatı kavramının içinin doldurulmasına katkıda bulunur. Söz konusu bu disiplin başta Avrupa ve Amerika olmak üzere pek çok coğrafyada faaliyet gös-termekte ve öne sürülen yeni yaklaşımlarla gelişmektedir. Karşılaştırmalı edebiyat biliminin önde gelen iki ekolüyse Fransız ve Amerikan ekolleridir. Fransız ekolü, yoğunlukla etki üzerine eğildiği için "etki araştırmaları” olarak da adlandırılırken, Amerikan ekolü paralellik üzerine odaklanmasıy-la "analoji araştırmaları” olarak nitelendirilmektedir. Söz konusu bu iki ekol, dünyadaki karşılaş-tırmalı edebiyat çalışmalarında on yıllardır belirleyici özellikte olmuştur. Bu makalede ele alınan Varyasyon kuramı ise 2000’li yıllarda Çinli karşılaştırmalı edebiyat bilimci Shunqing Cao tarafından ortaya atılmıştır. Bu kuram karşılaştırmalı edebiyatın Batı kökenli ekol-lerinin, günümüz dünyasındaki çalışmalar için yeterli olmadığı düşüncesiyle oluşturulmuştur. Çin ekolü olarak da adlandırılan bu yaklaşım, karşılaştırmalı edebiyat çalışmalarında farklılıkları karşı-laştırmanın kuramsal çerçevesini oluşturur ve benzerlikler kadar farklılıkların da önemli olduğu-nun altını çizer. Bu çalışmayla, Fransız ve Amerikan ekolleri değerlendirilerek, Varyasyon kuramının bu iki ekole getirdiği eleştirilerle ele alınacaktır. Ayrıca Varyasyon kuramı genel özellikleriyle tanıtılmaya çalı-şılacaktır. Çalışmada, kurama yönelik eleştiriler ve önerilerle birlikte, Varyasyon kuramının Türki-ye’de yapılacak karşılaştırmalı edebiyat çalışmaları için uygun bir yaklaşım olup olmadığı da tartışılacaktır.Keywords : Karşılaştırmalı Edebiyat, Fransız Ekolü, Amerikan Ekolü, Farklılık, Varyasyon Kuramı