- Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi
- Vol: 7 Issue: 16
- AB’NİN GÜVENLİĞİ VE TÜRKİYE’NİN ROLÜ: NATO FÜZE KALKANI
AB’NİN GÜVENLİĞİ VE TÜRKİYE’NİN ROLÜ: NATO FÜZE KALKANI
Authors : Erdal Aydin
Pages : 719-735
Doi:10.33692/avrasyad.543863
View : 8 | Download : 3
Publication Date : 2019-03-24
Article Type : Research
Abstract :2018 yılında NATO Zirvesi sonrası ABD Başkanı Trump Rusya’ya 1987 yılında kabul edilen Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Antlaşmasını (INF) defalarca ihlal ettiği gerekçesiyle iki aylık süre verince uluslararası toplumda büyük yankı uyandırdı. Altı ay içinde şayet Rusya ile yeni bir antlaşma yapılmazsa ABD, INF’den çekileceğini duyurdu. Buna mukabil Rusya’da ilgili antlaşmayı askıya aldığını ve ABD’nin NATO Füze Kalkanı projesiyle INF’i ihlal ettiğini savunmaktadır. Soğuk Savaş düzeninde iki kutuptan birini temsil eden SSCB’nin halefi olan Rusya’nın füze kalkanı projesine yaklaşımı AB’nin güvenliği noktasından son derece kritik bir meseledir. Aslında NATO Füze Kalkanı projesinin geçmişi 1980’li yıllarda Ronald Regan döneminde ABD Ulusal Füze Savunma Sistemine dayanmaktadır. Küresel siyasette devletlerin en büyük kaygılarının başında uluslararası güvenlik gelmektedir. Dünyanın en önemli süper güçlerinden ABD bile bir köy şeklini almış modern dünyada tek başına güvenliğini tesis etmekte aciz kaldığından bu proje daha sonra revize edilerek 2010’da NATO Lizbon toplantısında EPAA projesi (Avrupa için Aşamalı Uyarlanabilirlik Yaklaşımı) olarak kabul edilmiştir. Bu makalede birincil kaynaklara dayanarak analitik, eleştirel, yorumlamacı ve karşılaştırmalı yöntem takip edilip öncelikle Füze Kalkanı Projesi fikrinin nasıl ve neden ortaya çıktığı üzerinde durulacaktır. Teknik olarak sistemin ne olduğu ve nasıl işlediği hakkında temel bilgiler özetlenecektir. Daha sonra Türkiye’nin tarihsel olarak kadim bağları olan İran ile ilişkilerinde Füze Kalkanı sisteminin nelere sebep olacağına işaret edilecektir. AB’nin güvenliğini tesiste özellikle büyük öneme sahip bu projenin gerçekleşmesinde Türkiye’nin İran ile sahip olduğu yumuşak gücü ve diplomasisine dikkat çekilmektedir. Son olarak Füze Kalkanı projesi sürecinde Rusya’yla ilişkide Türkiye’nin sahip olduğu stratejik role yer verilecektirKeywords : NATO Füze Kalkan Sistemi, Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Antlaşması (INF), Uluslararası Güvenlik, Küresel Siyaset, AB.