- Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi
- Vol: 7 Issue: 16
- TARİHSEL GELİŞİM SÜRECİ İÇİNDE -mAn / + mAn EKİ
TARİHSEL GELİŞİM SÜRECİ İÇİNDE -mAn / + mAn EKİ
Authors : Nesrin Güllüdağ
Pages : 555-590
Doi:10.33692/avrasyad.543847
View : 10 | Download : 3
Publication Date : 2019-03-24
Article Type : Research
Abstract :Diller, sürekli gelişen canlı varlıklar olmaları yönüyle dönemin ihtiyaçlarına göre yeni kelimeler türetirler. Üretken ve değişken bir yapıya sahip olan dilde, hangi ekin hangi köke geleceği durumu, yüzlerce yıllık dil deneyiminin sonucu olarak dilin kuralları ile yapılır. İnsanlık var olduğu/devam ettiği sürece yeni kavramlar ve nesneler ortaya çıkacak, bunları karşılayacak yeni kelimelere ihtiyaç duyulacaktır. Bir millete ait maddi ve manevi kavramların dilde karşılığı vardır. Sosyal hayatın değişimi ile paralel olarak ihtiyaç olan bu sözcükler, çeşitli yöntemlerle türetilerek dilin söz varlığına kazandırılır. Türkçe, yapısı itibariyle kök ve ek birleşmelerine dayalı olarak kelime türetme özelliğini azami düzeyde gerçekleştirebilen bir dildir. Türkçede sözcük yapma/üretmede veya sözvarlığını zenginleştirmede en sık kullanılan yöntemlerden birisi eklerle yapılan türetmedir. Tek bir köke ekler koyarak, dile yeni kavramlar kolaylıkla kazandırılır. Ses olaylarına bağlı olarak çeşitli değişimler gösteren ekler, dil içinde sadece fonetik unsur gibi görünmelerine rağmen işlev ve şekil yönüyle sözcüklerin ayrılmaz bir parçasıdırlar. Bu çalışmada, kaynaklarda genellikle az iĢlek olarak gösterilen ekin kökeni konusunda farklı görüşlere yer verilmiştir. Ek, isimden isim ve fiilden isim yapma fonksiyonları üstlenmiştir. Burada, ekin kökeni ile ilgili farklı görüşlere yer verilmiş, ekin Eski Türkçeden günümüze, Türkiye Türkçesi ağızları ve çağdaş Türk lehçelerindeki durumu örneklerle desteklenmiş, ayrıca ekin üstlendiği işlevler tespit edilmiştir.Keywords : Ek, Yapım Ekleri, -mAn Eki, +mAn Eki, Ekin ĠĢlevleri