- Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi
- Vol: 6 Issue: 13
- KUTSAL NESNELER BAĞLAMINDA "ALEM GEZDİRMEK" RİTÜELİ
KUTSAL NESNELER BAĞLAMINDA "ALEM GEZDİRMEK" RİTÜELİ
Authors : Filiz Güven
Pages : 373-381
Doi:10.33692/avrasyad.510221
View : 6 | Download : 3
Publication Date : 2018-05-30
Article Type : Research
Abstract :Tarihsel uzam içerisinde toplumu etkileyen bazı olaylar sonucunda ortaya çıkan ritüeller, bir toplum ya da toplumun belli grupları tarafından belirli zaman aralıklarıyla tekrar edilen, sosyal hayatın bilinç dışı temellerini oluşturan önemli sembolik parçalardır. Bu anlamda bir ritüeli incelemek, bilinç dışı yapıların incelenmesi gerekliliğini zorunlu kılmaktadır. Çünkü öznenin zihni ve her türlü kültürel cevap, bilinç dışı yapının içinde ifade edilmeyi bekler. Bu noktada bir ritüeli anlamak, onu etki altına alan bütün unsurlarla birlikte incelendiğinde mümkün olacaktır. Ritüellerin tanım ve yapıları itibarıyla uygulamadaki küçük farklılıklarını; toplumun kesimleri açısından birey ve toplum psikolojisi, kültür aktarımı sırasındaki algı değişiklikleri, bilinç dışı inançları belirlemiştir. Sosyal ve kültürel bir olayı sadece doğuş ve kökleriyle açıklamak yeterli değildir. Aksine, her bir etken toplumun ve kültürün algı sisteminin bütünü içinde açıklanmalıdır. Ritüellerle ilgili sorulan sorulara alınan cevaplar benzerlik gösteriyor olsa da ritüeli uygulayan kişilerin sosyokültürel, sosyoekonomik ve sosyopolitik altyapısı farklılık gösterebilir. Kars-Iğdır illerinde "alem gezdirmek” şeklinde isimlendirilen ritüelin temel formu, belli bir grubu/toplumu etkilemiş bir olay sonucu ortaya çıkmış olmasıdır. Alem gezdirmek ritüeli adı geçen bölgelerde gerçekleştirilen derleme ve gözlemlerle incelenmiş, söz konusu ritüelin yapısına ve doğumuna yönelik tarihî ögeler/kabullerin yanı sıra toplumsal, kültürel ortamın oluşumuna ve sürdürülmesine katkısı gibi farklı boyutlar/işlevler gözlenmiştir. Bu şekilde yapılmış çalışmalar, öznenin psikolojisinin anlaşılması ile yerel/ulusal kültürel birikimlerin belirlenme aşamasında, verilerin sağlanmasına yardımcı olacaktır.Keywords : Alem gezdirmek, ritüel, inanç, Türk kültürü