Mustafa Kemal Paşa’nın Samsun Havza’daki Faaliyetlerinin Milli Mücadele’deki Yeri
Authors : Cengiz Mutlu
Pages : 723-740
Doi:10.13113/CEDRUS.201934
View : 6 | Download : 5
Publication Date : 2019-06-30
Article Type : Research
Abstract :Dokuzuncu Ordu Kıtaatı Müfettişi göreviyle Samsun’a gönderilen Mustafa Kemal Paşa, burada Rum çetelerinin sebep olduğu asayişsizlikleri gidermek hususunda yerel yetkililerle görüşmüştü. Anadolu’daki kumandanlıklar ve valilerle haberleşen Mustafa Kemal Paşa, onları Millî Mücadele etrafında toplamaya çalışmıştır. Mustafa Kemal Paşa’nın planı, Millî Mücadele için birlik ve beraberliğin sağlanması ve teşkilatlanmanın tamamlanmasıydı. İstanbul’a gönderdiği telgrafında Mustafa Kemal Paşa, İngilizlerin Samsun’u mahallî idarecilere haber vermeden işgal ettiğini, bu durumun devletin nüfuzunu sekteye uğrattığını, İngilizlerin Rumlarla işbirliği içinde olduğunu bildirmekteydi. Havza’ya geçen Mustafa Kemal Paşa, etrafındakilere ümitsizliğe kapılmamalarını, memleketin kurtulacağına inanmalarını telkin etmiştir. Burada Millî Mücadele’de ilk millî tepki olan Havza Genelgesi’ni yayımlayan Mustafa Kemal Paşa, genelge ile işgallere karşı ilk resmî başkaldırıya imza atmıştı. Bu genelge ile millî teşkilatların kurulması lüzumu, işgallere tepki olarak mitingler yapılmasını, İstanbul Hükümeti ve İtilaf Devletlerine telgraflar çekilmesini, İtilaf Devletleri’nin işgal gerekçesi olarak kullandığı Hristiyan halkın güvenliğinin sağlanmasını, millî bilincin uyandırılması gereğini tüm askerî ve mülkî amirlere duyurmuştur. Millî Mücadele’nin halka benimsetilmesini amaçlayan ve bunu direnişlerle, mitinglerle yöntem olarak belirleyen Mustafa Kemal Paşa, İstanbul’dan beri gizli tuttuğu amacına ulaşmada önemli bir merhaleyi geride bırakmıştı. Erzurum ve Sivas Kongreleri öncesinde Mustafa Kemal Paşa’nın faaliyetleri Millî Mücadele’yi tek elden yönetmede en önemli amillerden biri olmuşturKeywords : Mustafa Kemal Paşa, Samsun, Havza, Genelge, Yunanlılar, İtilaf Devletleri