Tezkire-i Şeyh Safî’deki -A ėr- Odaksıl Şimdiki Zaman İşaretleyicisi
Authors : Feyza Tokat
Pages : 137-148
Doi:10.12995/bilig.9306
View : 13 | Download : 4
Publication Date : 2020-04-06
Article Type : Research
Abstract :Türkçedeki odaksıl şimdiki zaman -(ı)yor ekinin, yorı- "yürümek” tasvir fiilinin yorır geniş zaman çekiminden hece yutumu ile oluştuğu ve aslında ayrı bir kelime olan bu ekin sonradan ekleştiği genel olarak kabul görmüştür. Lars Johanson, bu genel görüşe katılmaz ve Azerbaycan Türkçesindeki şimdiki zaman işaretleyicisi {(y)Ir}’ın, büyük bir ihtimalle zarf-fiil + er-ür (er- ‘olmak’) biçiminde bir tasvirî fiilden geliyor olması gerektiğini söyler. Bu çalışmada Lars Johanson’un "büyük bir ihtimalle” diyerek belirttiği, fakat tanıklayamadığı -A ėr- şimdiki zaman ekinin örnekleri verilmiştir. Verilen örnekler İbn Bezzâz’ın Farsça Safvetu’s-Safâ adlı eserinden XVI. yüzyılda Neşâtî tarafından Azerbaycan sahasında Türkçeye çevrilen "Tezkire-i Şeyh Safî”den alınmıştır. Böylelikle, -A ėr- yapısı, Azerbaycan Türkçesinde odaksıl şimdiki zaman işaretleyicisi olarak ilk defa tanıklanmış olacaktır.Keywords : Azerbaycan Türkçesi, odaksıl şimdiki zaman, Tezkire-i Şeyh Safî, -(I)yor eki, -A ėr- işaretleyicisi