Ahmet Midhat Efendi’nin Askerlik ve Savaşa Dair Görüşleri
Authors : Şener Şükrü Yiğitler
Pages : 137-157
Doi:10.12995/bilig.9407
View : 15 | Download : 5
Publication Date : 2020-07-20
Article Type : Research
Abstract :Tanzimat Dönemi’yle birlikte hızlı bir Batılılaşma sürecine giren Osmanlı İmparatorluğu, aynı zamanda, Batılı güçlerle yoğun bir savaş halindeydi ve bu durum Batılılaşma hareketinin her alanı için düşünce üreten Ahmet Midhat Efendi için son derece önemliydi. Ahmet Midhat Efendi’nin Zâbit (1891) ve Edvâr-ı Askeriye (1891) adlı deneme kitapları onun bu konuya gösterdiği önemi ortaya koymaktadır. Bu kitaplarında öne sürdüğü modern askerlik ve savaş anlayışıyla ilgili düşüncelerini Batılı kaynaklara dayandırdığı anlaşılan Ahmet Midhat Efendi’nin "asker-millet”, "sosyal Darwinizm” gibi militarist düşünceyle özdeşleştirilen kavramlardan faydalandığı görülmektedir. Ayrıca, Ahmet Midhat Efendi bu düşüncelerini 1897 Osmanlı-Yunan Savaşı’nın ardından yayımladığı Türk edebiyatının ilk savaş romanlarından biri olan Gönüllü’ye (1897) yoğun biçimde yerleştirerek daha geniş kitlelere ulaştırmıştır. Bu makalede Ahmet Midhat Efendi’nin, Zâbit, Edvâr-ı Askeriye ve Gönüllü adlı eserlerinde askerlik ve savaş konularına dair görüşlerindeki ortaklıklar ve başta militarizm olmak üzere, bu üç eserde referans noktası olarak kullandığı Batılı düşünce ve ideolojiler tespit edilmiştir.Keywords : Ahmet Midhat Efendi, Zâbit, Edvâr-ı Askeriye, Gönüllü, militarizm