Deli Dumrul Mitosu Bağlamında Türk-İslam Özneliğinin Psiko-Mitolojik Çözümlenmesi
Authors : Efe Baştürk
Pages : 29-54
Doi:10.12995/bilig.8902
View : 11 | Download : 5
Publication Date : 2019-04-30
Article Type : Research
Abstract :Her toplum, kendi kolektif örgütlenmesine uygun biçimde bir anlam dünyası kurgular. Mitos, bu anlam dünyasının toplumu ve benliği kurması üzerine tasarlanmış bir anlatıdır. Psiko-mitoloji ise, kolektif kültürün gelişimini ve etkisini, benliğin psişik dönüşümleri üzerinden tartışan bir yorumlama biçimidir. Türklerin İslamiyet’e geçişini konu alan Deli Dumrul efsanesi, Şamanist inancın içinde yetişen kahramanın, kendi ölümlülüğünü idrak etmesi karşısında girdiği travmayı konu alır. Bu travmanın kökeninde yatan etmen, Türklüğün doğacıl ve anahanlı örgütlenme psikolojisinin, İslamiyet’in normatif dizgesiyle karşılaşma anında sarsıntı geçirmesidir. Deli Dumrul efsanesi, Türklerin İslamiyet ile beraber edindikleri öznellik biçimine dahil olma sürecindeki deneyimleri içermesinden dolayı, psiko-mitolojinin sorunsal nesnesi olarak ele alınabilir.Keywords : Türklük, anahanlık, islamiyet, psiko-mitoloji, söylen (mit), Deli Dumrul