Yûnus Emre'nin Dîvân'ında Perde Metaforu
Authors : Ömer Dilmen
Pages : 78-91
Doi:10.37215/bilar.956808
View : 8 | Download : 5
Publication Date : 2021-12-30
Article Type : Research
Abstract :Kur’ân-ı Kerim’de ve hadîs-i şerîflerde çeşitli metaforik anlamlarda kullanılan hicâb/perde kavramı, sûfîler tarafından da aynı amaçla kullanılmıştır. Sûfilere göre bu kavram, daha çok Hak ile kul arasındaki engeller şeklinde ele alınmıştır. Hicâb/perde kavramı, tasavvuf düşüncesinde varlık anlayışı açıklanırken kullanılan önemli kavramlardan biridir. Kul için önemli olan Hakk’a ulaşmaktır. Kulun Hakk’a ulaşmasına engel olan her ne varsa perdedir. Yûnus Emre’nin Dîvân’ında bu kavram daha çok Hakk’a perde olma anlamında kullanılmıştır. Bu anlamın yanı sıra beyitlerde; ilmin hakîkate perde olması, dünyanın perde olması, Cebrâil’in perdelenmiş olması, insanın kendine perde olması, ibadetlerin perde olması, gayb perdesi, hesap günü perdesi, sabır perdesi gibi anlamlarda da bu kavramın kullanıldığı görülmektedir. Yûnus’a göre; Hakk’ı görmek, ikilikten kurtulmak, vahdete ulaşmak için perdelerin kalkması gerekir. Bu da ancak mânevî eğitimle, aşkla gerçekleşir. En kalın perde nefs perdesidir. İnsanın perdeleri aralaması, nefsini terbiye ederek kendi varlığından kurtulması ile mümkündür. Yûnus’a göre dünya hayatı ve zâhirî ilimler de perdedir. Burada Yûnus, araçların amaç haline getirilmesinin tehlikesine dikkat çeker. Hesap gününde perdelerin kalkacağına işâret etmekle Yûnus, sonsuz hayatı insanların gündemine sokmak ister. Kulun çabası ile perdelerin açılması nasıl bir nimetse, hesap günü Hakk’ın perdeleri kaldırması ile hakîkatin âşikar olması da küfrân-ı nimette bulunan kullar için zorlu bir sürecin başlangıcı olacaktır.Keywords : Yûnus Emre, dîvân, perde, kesret, vahdet, Yûnus Emre, dîvân, perde, kesret, vahdet, nefs terbiyesi