- Bilim Armonisi
- Vol: 2 Issue: 2
- Kitapların Dünyasında Edebî Aydınlanma Türk Dili ve Edebiyatı Konularının Etkili Öğretimi İçin Edebi...
Kitapların Dünyasında Edebî Aydınlanma Türk Dili ve Edebiyatı Konularının Etkili Öğretimi İçin Edebi Eserlerden Yararlanma: Mai ve Siyah ile Servet-i Fünûn Örneği
Authors : Firdevs Nur Algül, Sibel Selçuk
Pages : 45-51
Doi:10.37215/bilar.2019257648
View : 9 | Download : 5
Publication Date : 2019-12-31
Article Type : Research
Abstract :Etkili okuma, düşünme, anlama ve ifade etme becerisinde önemli bir yeri olan edebiyat dersi; estetik zevkin gelişmesi, kültürel değerlerin somut olarak ifade edilmesi ve yorumlanması, sürdürülen hayatın farklı bir dikkat ve duyarlılıkla dile getirilmesi bakımlarından önemlidir. Edebiyat dersi müfredatında edebiyat tarihi de mühim bir yer tutmaktadır. Ancak dersin genel amaçları göz önünde bulundurulduğunda, literatürde derste uygulanan yöntemlerin, kazanımları elde etmede yetersiz kaldığı görülmektedir. Öğrencilerin ezbere dayalı eğitim sistemi yerine bizzat bilgiyi kendisi keşfederek özümsemesi gerekmektedir. Araştırmamızda örnek uygulama olması bakımından Türk dili ve edebiyatı dersinin bölümlerinden Servet-i Fünûn edebiyatının öğrencilere kavratılmasında dönemin sanatçılarından H. Ziya’nın "Mai ve Siyah” romanına ayrıca bir materyal işlevi yüklenerek edebi dönemin sanat anlayışını, sosyal-siyasi-kültürel durumunu, üslup özelliklerini kavratmada somutlaştırıcı, etkili bir materyal olarak kullanılmasının imkânları, eleştirel okuma ve metin tahlili yöntemleri kullanılarak ortaya konulmuştur. Literatüre ve romana dayalı ortaya koyulan veriler, ayrıca ders öğretmen ve öğrenci görüşüne sunularak test edilmiştir. Roman analiz edildiğinde ilgili dönemin özellikleri bilgi ve uygulama olarak iki şekilde karşımıza çıkmaktadır. Servet-i Fünun sanatçılarının düşüncelerini, sosyal hayatlarını, kişiliklerini ve dönemin yapısını anlatan etkili sözler ve yaşam kesitleri okuyucuya sunulmaktadır. Şiir poetikalarıyla roman karakterlerinden Hüseyin Nazmi, Tevfik Fikret’i; Raci, Muallim Naci’yi, Ahmed Cemil, Cenap Şehabettin’i temsil etmektedir, bu bakımdan romanın Servet-i Fünûn edebiyatını öğrencilere öğretmede etkili olacağı sonucuna varılmıştır. Bu gibi özelliklere sahip eserlerle edebiyat bilgilerinin çok daha akılda kalıcı hâle geleceği sonucuna varılmıştır.Keywords : Mai ve Siyah, Servet-i Fünûn, Eleştirel Okuma, Etkili Öğretim