- Belgü
- Issue: Special Issue
- Ekofeminizmin Mitolojik Temelleri: Ana/Doğa/Bereket Tanrıçaları ile Kurulan Bağ
Ekofeminizmin Mitolojik Temelleri: Ana/Doğa/Bereket Tanrıçaları ile Kurulan Bağ
Authors : Dicle Özcan Elçi
Pages : 84-94
View : 8 | Download : 5
Publication Date : 2023-02-28
Article Type : Research
Abstract :Ekofeminizm, 1970’li yılların başında, III. Dalga Feminizmle açığa çıkmıştır. 1974’te feminist aktivist Françoise d’Eaubonne’un "Feminizm ya da Ölüm” adlı kitabında, Doğa/Dünya’nın sömürülmesi ile "kadın”ın sömürülmesi arasında bağ kurulurken; eril, ataerkil ve kapitalist kalkınmacı anlayışın bu sömürünün "mimarı” olduğuna dikkat çekilmektedir. Ekofeminizmin öte yandan, Antik Yunan’dan başlayıp, Descartes tarafından Kartezyen Düalizm olarak kavramsallaştırılan akıl/beden, kültür/doğa, kadın/erkek ikiliğine meydan okumaktadır. Bilim, tarih ve kültürün erilliğine dikkat çeken bu ideoloji, özellikle Sanayi Devrimi ile açığa çıkan sınırsız büyüme arzusu, modernleşme/kalkınma/ilerleme mottolarının erkek egemen dünyanın doymak bilmez hırslarına yol açarak küresel bir doğa tahribatına dönüştüğüne dikkat çekmektedir. Ekofeminizm buna Doğa ile özdeş biçimde sömürülen kadın kimliği ve bedeninin öncülüğünde, Ekofeminist bir dünya görüşü ile karşı durmaktadır. Ekofeminizmin literatürde -tıpkı bir bütün olarak Feminizmde olduğu gibi- kültürel, sosyal, sosyalist ve radikal olmak üzere farklı kavramsallaştırmaları mevcuttur. Bu çalışmanın konusu, bu farklılaşmadan bağımsız olarak ancak özelde de kültürel ekofeminizmin temel argümanları ile Mitolojik Söylem’deki Ana Tanrıça, Doğa/Yeryüzü Tanrıçası ve Bereket Tanrıçası imgeleri ile kurulan bağlar, Ekofeminizmin kadını doğa ile özdeşleştirme girişiminde Antik söylemlerde yer alan Tanrıça imgelerine verdiği referanslardır. Nitekim, kadının doğa ile özdeşleştirilmesinin en kadim görünümlerinden biri olarak karşımıza çıkan mitolojik tasvirler, Ekofeminizm için de güçlü dayanaklar olabilmiştir. Böylece bu çalışmanın amacı, günümüzün en önemli Kadın Hareketleri’nden biri olan Ekofeminizmin, mitolojik anlatılardaki Ana Tanrıça, Doğa/Yeryüzü Tanrıçası ve Bereket Tanrıçası gibi dişil/kadınsı imgelerle bağını saptamak; Ekofeminizmin kavramsallaşma aşamasında mitolojik öğelerle kurduğu ilişkiyi anlamlandırmaktır. Bunu yaparken kullanılan metodolojik araçlar, ilgili alanda yapılan literatür taraması ve bunlardan açığa çıkan kavramsal ilişkilendirme ve analizlerdir.Keywords : ekofeminizm, mitoloji, ana tanrıça, doğa tanrıçası, bereket tanrıçası