KARŞILAŞTIRMALI EDEBİYAT AÇISINDAN MİT, MİTOKRİTİK VE SEMBOLİK İMGELEM
Authors : Medine Sivri
Pages : 48-58
View : 8 | Download : 8
Publication Date : 2022-12-23
Article Type : Research
Abstract :Günümüzün disiplinlerarası çalışmalara en müsait alanlarından biri olan karşılaştırmalı edebiyat bilimi bu yönüyle birçok disiplini kucaklamakta ve oldukça zengin bir araştırma alanını içerisinde barındırmaktadır. Başlangıç itibariyle özellikle Avrupa Fransa merkezli daha çok ulusal edebiyata odaklanan bir etkinlik sahası oluşturan karşılaştırmalı edebiyat çalışmaları zamanla ulusal edebiyat sınırlarını aşıp uluslararası boyutta çalışmalara kapı aralamış ve birçok disiplinle işbirliği yaparak çalışma sınırlarını oldukça genişletmiştir. Son dönemlerde özellikle kültürel çalışmaları daha çok odak noktası haline getiren karşılaştırmalı edebiyat biliminin sosyoloji, psikoloji, arkeoloji, sanat tarihi, felsefe, tarih, sinema, antropoloji, etnoloji, folklor ve mitoloji gibi bilim dallarıyla da yakın ilişkisi vardır. Karşılaştırmalı edebiyatın önemli temel çalışma alanlarından biri de kaçınılmaz olarak mitolojidir. Dünya mitlerini merkeze alarak evren, toplum ve insan ilişkisini edebi metinler üzerinden okuyup yorumlayan karşılaştırmalı edebiyat bilimi her açıdan bir nevi toplum mühendisliği olan mitlerin edebi eserlerde ve filmlerde nasıl işlendiğini, neden yeniden yeniden yazıldıklarını ve nelerin eklenip çıkarıldığını irdeleyerek dünya kültür havuzunun ortak paydası olan mitler aracılığıyla toplumlar ve insanlara dair genel bir bakış ortaya koymaya çalışmaktadır. Bir tür evren ve insan yazılımı ya da tasarımı olan, özü açıklayan, kaosu düzene çeviren, makrokozmoz mikrokozmoz ilişkisini ve evrensel birliği sembolik ve alegorik anlatımlar yoluyla dile getiren ve Carl Gustav Jung’un deyimiyle kolektif bilinçdışına ait olan mitler karşılaştırmalı edebiyat bilimi aracılığıyla ve bu alanda çok kıymetli fikirler ortaya atmış Sigmund Freud, Carl Gustav Jung, Jacques Lacan, Otto Rank, Claude Lévi-Strauss, Gaston Bachelard, Charles Mauron, Gilbert Durand, Joseph Campbell, Bronislaw Malinowski, Ernst Cassirer, Mircea Eliade gibi çeşitli kuramcıların ışığında çözümlenmeye çalışılmaktadır. Biz bu çalışmada karşılaştırmalı edebiyat mit ilişkisini irdelerken, mitokritiğin ne olduğunu açıklayarak, tarihsel bağlamda alanda gelişmiş belli başlı mit eleştirilerini ve eleştirmenlerini tespit edeceğiz. Özellikle Jung, Bachelard ve Durand’ın yaklaşımlarından hareketle mitlerin nasıl ele alındığını ortaya koymaya çalışacağız.Keywords : Karşılaştırmalı Edebiyat, Mit, Mitokritik, C. G. Jung, G. Bachelard, G. Durand, Comparative Literature, Myth, Mythocritic, G. Durand.