- Balkanlarda Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları
- Cilt: 6 Sayı: 1
- Makedonya Türkleri Arasında Bir Ağıt "Hamdi" Türküsü: Hikâyesi ve İncelemesi
Makedonya Türkleri Arasında Bir Ağıt "Hamdi" Türküsü: Hikâyesi ve İncelemesi
Authors : Barış Pehlivan
Pages : 1-18
Doi:10.47139/balted.1314317
View : 29 | Download : 19
Publication Date : 2024-01-31
Article Type : Research
Abstract :Balkanlarda yaşayan Türkler zengin bir edebî kültüre sahiptir. "Hamdi” ağıtı da Makedonya Türkleri arasında gelişen halk edebiyatı eserlerine örnek gösterilebilir. Yugoslavya Krallığı devrinde, ormanların tamamı devlet mülküydü. Bu yüzden serbest şekilde ağaç kesmek yasaktı ve ormanlarda bekçiler bulunuyordu. Ağıtın doğduğu ve hikâyesinin geçtiği bölge Makedonya’nın Güneydoğu bölgesindeki Ustrumca kasabasına bağlı Çanaklı köyüdür. Türkünün baş karakteri olan Hamdi de annesinin yakacak odun ihtiyacı için kaçak olarak ağaç kesmeye gider. Ağaç kestiği sırada ormancı ile karşılaşır. Ormancı ile aralarında geçen arbede sonrası ormancı tarafından öldürülür. Hamdi ölümü sonrası geri de gözleri yaşlı bir anne ve nişanlı bırakır. Bu olay üzerine annesi tarafından makalede konusu geçen ağıt yakılır. Bu olay tüm çevredeki köyleri de etkiler. Hatta Makedon köylerine bile bu ağıt yayılır. Dilden dile yayılan bu ağıt, Yugoslavya’dan Türkiye’ye göç eden Türkler aracılığı ile Türkiye’ye de gelir. Ağıt yakılışından günümüze kadar değişim geçirmiş, bu süreçte türküye dönüşerek ve notaya dökülerek TRT repertuvarına da girmiştir. Makalede ağıtın hikâyesi, ilk haline en yakın örneği, uğradığı değişim ve yayılışı, farklı çeşitlerinin Türkler ve Makedonlar arasındaki farkları saptanacaktır. Ağıtın hikâyesi de doğru hali ile saptanarak alana katkı sağlamak amacıyla aktarılacaktır.Keywords : Ağıt, Makedonya Türkleri, Türkü, Hamdi, Yugoslavya