KIRGIZ TÜRKÇESİNİN DİYALEKTOLOJİSİ ÜZERİNE BİR İNCELEME
Authors : Oğuz Alparslan Çatal
Pages : 237-258
View : 12 | Download : 6
Publication Date : 2022-12-26
Article Type : Research
Abstract :Bir dil; tarihî, sosyal, coğrafî ve kültürel nedenlerle fonetik, morfolojik ve leksikolojik değişiklere uğrar. Kırgız Türkçesi de benzeri sebeplerle değişikliklere uğramış ve ağızları oluşmuştur. Bu makalede ilk olarak Türkiye’de ve Kırgızistan’da yapılan Türkoloji çalışmalarındaki diyalektoloji terimleri gösterilmiştir. Kırgız Türkçesinin ağızlarının oluşum süreci ve etkenler kronolojik olarak açıklanmıştır. Daha sonra Kuzey, Güneydoğu ve Güneybatı (İçkilik) olarak ayrılan Kırgız ağızlarının tasnif çalışmaları verilmiştir. Gramatikal bulgulardan örnekler verilerek Kırgız ağızlarının fonetik, morfolojik ve leksikolojik özellikleri gösterilmiştir. Kırgız Türkçesi içinde ağız farklarının oluşmasında tarihî, sosyal ve kültürel farklılıkların yanı sıra halkın coğrafî komşularıyla temasları ile dağlık ve engebeli coğrafî koşulları çok etkili olmuştur. Bu coğrafî koşullar, boylar arası yer yer iletişimi zorlaştırmış ve komşu ülkelerle de oluşan dil teması sonucunda kopya sözcüklere ve gramatik bazı değişimlere yol açmıştır. Çalışmada Kırgız Türkçesi ağızları üzerine yapılan tasnif çalışmaları incelenip ağız özellikleri gösterilmiştir.Keywords : Kırgız Türkçesi, Diyalektoji, Lehçe, Ağız, Kuzey Ağızları, Güneydoğu Ağızları, Güneybatı (İçkilik) Ağızları.