TÜRK VE KIRGIZ EDEBİYATINDA GELENEK GÖRENEK ŞİİRLERİ
Authors : A. Şengün
Pages : 42-49
View : 6 | Download : 5
Publication Date : 2015-06-25
Article Type : Research
Abstract :Türk milleti dünyanın faklı coğrafyalarına dağılmış, gittikleri yerlere de örf-adetlerini gelenek göreneklerini hasılı bütün kültür unsurlarını beraberinde götürüp milli değerlerinden hiçbir zaman vazgeçmemiştir. 11. asırdan itibaren Orta Asya’dan Anadolu sahasına büyük göçler yaşanmıştır. Bu göçlerle Anadolu’ya gelen Türk milleti, tarihin eski tarihlerinden itibaren geniş Orta Asya bozkırlarında meydana getirdiği kültürel değerlerini de beraberinde getirmiştir. Beraberinde getirdiği en önemli kültür değerlerinden biri de insanın doğumundan ölümüne kadarki süreçte yaşadıkları karşısında duyduğu heyecanları, duyguları en içli bir şekilde dile getirdiği şiirleridir. Türk halkının ortak duygularını, düşüncelerini, sevinçlerini, hüzünlerini, kaygılarını dile getirdiği şiirlere anonim şiirler dendiği hepimize malum. Türk milletinin anonim şiir geleneğinin de ilk başlangıcı Orta Asya’da bütün Türk boylarının birlikte yaşarkenki dönemidir. Hal böyle olunca bütün Türk halklarının şiir geleneği ortak bir kaynaktan başlamış ve gelişmiştir. 11. asırdan günümüze kadarki geçen zaman zarfı içinde Türk halkları farklı coğrafyalarda yaşayarak kendilerine has edebiyatlarını bunun içinde şiirlerini meydana getirmişlerdir. Lakin ufak farklılıklarla aynı geleneği, göreneği, örf ve adetleri yaşamış olmaları hasebiyle bütün Türk halklarında anonim olarak söylenen şiirlerinin ana konuları, duyguları, düşünceleri ortaktır. İşte bu sebeple Anadolu’da gelişmiş olan Anonim Türk Edebiyatındaki gelenek göreneklere bağlı şiirler ile Orta Asya’da gelişmiş olan Kırgız Edebiyatı’ndaki gelenek göreneklere bağlı şiirlerin kökleri aynı kaynaktan gelmektedir. Günümüzde de iki halkın Anonim Halk Şiiri farklı coğrafyalarda gelişmiş olmalarına rağmen büyük ortaklık göstermektedir. Fakat iki halkın Anonim Halk Şiiri birçok noktadan ortak olduğu halde şiirlerinin tasnifleri farklılık göstermektedir. Anadolu sahasındaki Anonim Halk Edebiyatında şiir tasnifinde şekil ön planda tutulmuş; Kırgızistan’da gelişen Anonim Halk Edebiyatındaki şiirde ise şiirlerin söyleniş amaçları ve yerleri ön planda tutulmuştur. Bildiride iki lehçedeki Anonim Halk Şiirlerinin tasnifleri ele alınıp ortaklığın sağlanabilmesi için yeni bir tasnif önerilmektedir.Keywords : Ağıt, Ninni, Kırgız Edebiyatı, Kına Türküleri, Anonim Halk Şiiri