I. DÜNYA SAVAŞI DÖNEMİNDE ERMENİ MEZALİMİ VE CİLOVLUK OLAYLARI
Authors : Gumru Şehriyar
Pages : 102-110
View : 9 | Download : 5
Publication Date : 2018-12-27
Article Type : Research
Abstract :Tarih boyunca Ermenilerle Türkler arasında bugün de sonuna kadar araştırılmamış facialar yaşanmıştır. Tabii ki, bu olaylarda tarihi, sosyal-politik, iç ve dış etkenler önemli rol oynamaktadır. I. Dünya Savaşı yıllarında Ermenilerin Türk katliamları daha geniş boyut kazandı. 1915 yılında Urmiye ve Selmas`da Petros isimli Ermeni kumandanı Azerbaycan`lılara baskın yapmış ve Esgerhan mahallesinde kanlı bir savaş başlatmıştı. Ermeniler evlere ve mahallelere vahşice baskın yaparak halkı, yaşlı ve kadınları, çocukları katlettiler. 159 gün süren bu kanlı katliamın sonucunda 150 bin Azerbaycan Türkü katledildi. 18 Mart 1917`de Ermeniler Rusya`nın Urmiye`deki konsolosu Nikitin`in ve Amerikan misyonerlerinin başkanı Şett`in emriyle Müslümanlara karşı yeniden katliama başladı. Bir günün içinde Urmiye ve etrafının Müslüman-Türk ahalisinden 10 bin kişi katledildi. Tarihte "Cilovluk faciasi” olarak hafızalarda kalan kanlı hadise ise 1918 yılında Şubat-Mart aylarında meydana gelmiştir. Bu katliamda Ermenilerle beraber Asuriler ve Kürtler de yer almaktaydılar. Buradaki Asuriler hristiyan idiler ve Türkiye`nin Cilov bölgesinden buraya göç etmiştiler. Cilovluk faciasının püf noktası 1918 senesinin martında Nevruz bayramının son çarşambasına denk gelmektedir. Ermeni-Kürd-Asuri harbi birleşmeleri şehre hücum ederek evlere girdi, ahaliyi yağmalayarak kadınlara tecavüz etti. Direnenler ise toplu halde öldürüldüler. Güney`de şimdi de "Kara çarşamba” olarak adlanan o kanlı günde Urmiye ahalisi şehirdeki kervansaraya dolduruldu ve diri diri yakıldı. Cilovluk faciasından sonra da katliamlar devam ediyordu. Bu çalışmada I. Dünya Savaşı sırasında Kafkas`larda ve Güney Azerbaycan`da yaşanan Ermeni mezalimlerine değinilerek, esasen Türk’ün büyük faciası olan Сilovluk olaylarına yer verilmektedir.Keywords : Cilovluk faciası, Türk, katliam, Facia, Savaş, Ermeni, Kürt, Asuri