ODİL YOQUBOV’UN ADALET MENZİLİ ROMANI ÜZERİNE OLUŞUMSAL YAPISALCI BİR İNCELEME
Authors : Hamza Öztürkçü
Pages : 76-103
View : 9 | Download : 4
Publication Date : 2018-08-27
Article Type : Research
Abstract :Edebiyatın toplumla ilişkisi yadsınamaz bir gerçektir. Özellikle 20. yüzyıldaki edebî ürünlere baktığımızda, çağdaş yazarların toplumlarını sorgulamaya giriştikleri görülür. Bunun sonucunda edebî eserlerde toplum yaşamı geniş yer bulur. Böylece sosyoloji bilimi edebiyatı inceleme alanına dâhil etmiştir ve edebiyat sosyolojisi alanı ortaya çıkmıştır. Marks ve Georg Lukacs’tan beslenen edebiyatın sosyolojisi ile ilişkisini Lucien Goldmann, disiplinlerarası bir kuram ile sistematikleştirmiştir. Lucien Goldmann, edebî eseri bir bütün olarak ele alır. Goldmann’ın romanı ele almasının sebepleri vardır. Gerek batı edebiyatlarında gerek doğu edebiyatlarında roman destan geleneğinden doğmuştur. Diğer türlere nazaran roman, toplumun aynası olabilme özelliğini destan geleneğinden almıştır. Romanın hacimsel olarak da buna imkânı vardır. Romanı oluşturan her bir alt başlık birbirinden bağımsız değildir ve toplumsal bir yönü olmalıdır. Buna, sanat için sanat fikriyle oluşturulan eserler de dâhildir. Hiç şüphesiz ki, özgünlüğü yakalamış her eserin bir çıkış öyküsü vardır. Burası edebiyat sosyolojisinin çalışma alanına girmektedir. Bu çalışmada Özbek edebiyatının dünyaya açılan penceresi Odil Yoqubov’un Adalet Menzili adlı romanı Goldmann’ın oluşumsal yapısalcı metoduna göre incelenecektir. Adalet Menzili, Özbek halkının folklorik ögelerini, sıkıntılarını yansıtması bakımından oldukça önemli bir eserdir. Bir bütünsellik içinde ele alınacak bu nadide eserin pek çok dile çevrilmesinin sebepleri irdelenip satır aralarında Özbek toplumunun dinamiklerine ulaşılmaya çalışılacaktır.Keywords : Adalet Menzili, Yoqubov, Özbek, Sosyoloji, Toplum, Edebiyat