ANTALYA YÖRESİ AĞIZLARINDA ESKİ TÜRKÇE ÖTÜMSÜZLÜKLERİN KORUNUMU VE DAĞILIMI
Authors : C. Görgeç
Pages : 46-67
View : 8 | Download : 5
Publication Date : 2019-08-27
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışmada Eski Türkçede ötümsüz olarak başlayan sözcüklerin Antalya yöresi ağızlarında korunup korunmadığı ve incelenen ilçe ağızlarındaki duruma göre dağılımı incelenmiştir. Türkçedeki ünsüzler sınıflandırılırken kullanılan ölçütlerden birisi de oluşum sırasında ses tellerinin titreşip titreşmemesidir. Ünsüzler söylenirken ses telleri titreşmezse ötümsüzdür. Türkiye Türkçesinde /ç, f, h, k, p, s, ş, t/ sesleri ötümsüzdür. Bu sesler içinde ç>c, f>v, h>ğ, k>g, p>b, s>z, ş>j ve t>d olmak üzere ötümlü karşılıklar bulunmaktadır. Bugün Türkiye Türkçesi ve ağızlarında bulunan ötümsüz /f, h/ sesleri, alıntı sözler dışında, Eski Türkçede bulunmasa da diğer ötümsüz ünsüzlerin korunması ya da ötümlü karşılıklarına dönüşmesi günümüz Türk dillerinin sınıflandırılmalarında önemli bir ölçüt olarak kabul edilmektedir. Örneğin; Eski Türkçede /k/ ve /t/ ile başlayan sözlerin çoğu Oğuz grubunda ötümlü karşılıkları olan /g/ ve /d/’ye dönüşürken diğer Türk lehçelerinde korunmaktadır. Oğuz grubu yazı dilleri ve ağızlarında ise durum standart değildir. Örneklemek gerekirse; "diken” sözü ölçünlü dilde "diken”, Antalya ağızlarında ise genel olarak "tiken”dir. Bu durum Antalya ağızlarında kimi sözcüklerde Eski Türkçedeki yapının aynen korunduğunu ve günümüz Kıpçak ile Karluk grubu Türk dillerine yaklaştığını gösterir.Keywords : Türkiye Türkçesi ağızları, Antalya ağızları, Eski türkçe, Ağız bilimi, Ses bilgisi