ÂŞIK EDEBİYATINDA MUHANNET TİPİ
Authors : C. Özdemir
Pages : 61-82
View : 11 | Download : 4
Publication Date : 2020-04-27
Article Type : Research
Abstract :Âşık şiiri geleneksel bir yapıya sahiptir ve toplumla iç içedir. Bu yüzden toplumun sözcüsü olan âşıkların şiirlerinden hareketle o toplumda yaşayan bireylerin davranışlarına ve çeşitli özelliklere dair çıkarımlarda bulunmak mümkündür. Bireyleri anlattıkları şiirlerde yiğit, mert gibi olumlu veya namert, muhannet gibi olumsuz insan tiplerini mevzu etmişlerdir. Bu çalışmada 16. yüzyıldan günümüze âşıkların şiirleri incelenerek muhannet tipin özellikleri ortaya konmuş ve âşıkların muhannet insanı nasıl betimledikleri üzerinde durulmuştur. Kimi zaman bazı dörtlüklerde anlatılan bu insan tipi kimi zaman bir şiirin başlı başına konusunu oluşturmuştur. Muhannet kavramı gelenek içinde âşıkların şiirlerinde bir kalıp olarak ifade edilmiş ve kelimenin anlamına uygun olarak kullanılmıştır. Âşık şiirinde daha çok insanlara yardım etmeyen, dünya malı peşinde koşan, insanları kendisine minnet ettiren ve bundan zevk alan, cimri, misafirperver olmayan, sofrasını kimseye açmayan, zorda kalınca kaçan, yiğitlerin yaşamasını istemeyen, sevgi yoluna layık olmayan, çoğu insana zararı dokunan, sözleriyle insanları inciten, sözünde durmayan ve kibirli bir tip olarak betimlenmiştir. Âşıkların taşlama türü şiirlerinde gördüğümüz bu örnekler Türk toplumunun hayat felsefesiyle de paralellik göstermektedir.Keywords : Âşık Şiiri, Gelenek, Insan Tipi, Muhannet, Kültürel Devamlılık