Aдамгершілік ілімінің Абaй шығармаларындағы көрінісі
Authors : T. I. Koshenova, Z. R. Esenkarayeva
Pages : 45-63
View : 10 | Download : 3
Publication Date : 2020-12-25
Article Type : Research
Abstract :Makalede, Kazak halkının büyük şairi Abay’ın insan kategorisi ve varlığı hakkındaki nesirlerin sırrı ele alınacaktır. Abay’ın nesirleri ile şiirlerindeki ana görüş; Allah’ın hak yolu, gerçek ömür, insanlıktır. Büyük şairin eserlerinde geniş bir şekilde yer bulan "tolık adam” hakkındaki bilgece düşünceleri tekrar akıl süzgecinden geçirilmeye gayret edilmiştir. Bu konuda, Abay’ın beslendiği üç kaynağın yeri önemlidir. Abay’ın kendisinden önce yaşamış olan bilim adamlarının eserlerinden beslendiğini şair kütüphanesinden anlamak mümkündür. Makalede, Abay’ın beslendiği kaynaklar arasında yer alan Farabi, Fuzuli, Şems, Davani ve onlardan daha da önce yaşamış olan Platon’un öğrencisi Plotin, Aristotales’in eserlerindeki insan varlığı hakkındaki düşüncelerinin Abay’ın düşünceleriyle karılaştırılmasına özel bir önem verilmiştir. Abay’ın "tolık adam” düşüncesinin Farabi’nin "kamil insan” teorisi ile ilişkisine ve "jürek külti” ilminin Abay düşüncesindeki yerine özel bir dikkat gösterilmiştir. Abay’ın ahlak felsefesi ve beşeriyet ilmi araştırmacıların görüşlerine dayanarak ortaya koyulmaya çalışılmış ve Abay düşüncesindeki gerçek ilim hakkında söz söylenmiştir. Abay’daki "tolık adam” fikrinin manası ve önemi makalede esas alınmıştır.Keywords : Abay, Nesir, Allah, İman, Tolık İnsan, Beşeriyet