TÜRKİYE TÜRKÇESİNDE ÇATI KAVRAMI
Authors : Eyup Sertaç Ayaz
Pages : 25-40
View : 12 | Download : 3
Publication Date : 2021-12-30
Article Type : Research
Abstract :Türkçenin anlatım zenginliklerinden biri olan çatı konusu eylemin özne ve nesneye göre şekillenmesidir. Çatı, eylem ile eylemde anlatılan olaya katılanlar arasındaki ilişkiyi düzenleyen bir gramer kategorisidir. Temelde de eylemin olaya katılanlarla ilgisi belirli eklerle şekillendirilir. Dilin bu inceliklerinin bilinmesi onun daha etkili kullanılmasını ve iletişimin kalitesinin artmasını sağlayarak milletin bilim ve kültür alanında bir varlık göstermesini sağlayacaktır. Türkçeye bir ifade inceliği kazandıran bu yapının öğretiminde fikir birliği sağlanamamıĢ ve bunun neticesinde öğrenme düzeyi bilgi aktarımının ötesine geçememiştir. Bu çalışmada, çatı konusunun beceri kazanma düzeyinde anlaşılmasına katkı sağlamak amacıyla tarihî değişme ve gelişmelere değinmeden eş zamanlı inceleme yöntemiyle birçok fikir ayrılığının bulunduğu bir konuda (zor da olsa) genelgeçer kabullere ulaşılmaya çalışılacaktır. Konunun sınırlarının net olarak belirlenmesinin gerekliliğini ortaya koyan ―çatı ekleri yapım eki mi çekim eki midir, çatı eke bağlı bir kavram mıdır, çatı konusunda hareket noktası ekler mi anlam mı olmalıdır, fiilin çatısı aldığı son eke göre mi belirlenmelidir, çatı konusu kaç başlık altında ele alınmalıdır‖ gibi sorulara cevap aranacaktır.Keywords : dil bilimi, çatı, Türkiye Türkçesi, çatı kategorisi