- Current Perspectives in Social Sciences
- Vol: 22 Issue: Özel Issue: 3 Özel Issue
- Kanon: Klasik Grek Heykeltıraşlığında Estetik Arayışı
Kanon: Klasik Grek Heykeltıraşlığında Estetik Arayışı
Authors : Cevat Başaran, Hasan Kasapoğlu
Pages : 2835-2853
View : 7 | Download : 3
Publication Date : 2018-12-31
Article Type : Research
Abstract :Yaratılmışların en mükemmeli olan insanoğlu, tüm yaşamı boyunca her zaman güzeli aramış ve estetik olanın peşinde koşmuştur. Kavram olarak güzellik her ne kadar göreceli bir yapı gösterse de, özellikle antik Grek sanatında Klasik Dönem olarak adlandırılan MÖ 490 – 330 aralığını kapsayan süreçte, Grek filozofları ve heykeltıraşları tarafından fiziki manada "matematiksel güzellik” olarak yorumlanıp; heykeltıraşlıkta çıplak insan vücuduyla yansıtılmaya çalışılmıştır. Pythagorasçı düşünceye dayalı matematiksel güzellik, ya da kısaca Eski Yunancada "Yasa, ölçü, kural” anlamına gelen "Kanon”; heykeltraş Myron ile başlamış ancak asıl manasını Polykleitos ve Lysippos’da bulmuştur. Sanatta "Kanonik Ölçü” mükemmelliğin yakalandığı en son noktayı ifade eder. Praksiteles ve Skopas mükemmel güzelliği, fiziksel olmaktan çok, içsel yapıyla yani, ruhsal özelliklerle ilişkilendirerek; estetik değeri kabul edilmiş kanonik güzelliği, "ethos” ve "pothos” da aramışlardır. Bu makalede de konunun anlaşılabilirliği bağlamında, öncelikli olarak Grek anıtsal heykeltıraşlığının ortaya çıkış süreci kısaca anlatılmıştır. Ardından, ana hatlarıyla kendine has bir çizgi kazanarak, zirveye ulaştığı Klasik Dönem’de Grek Heykeltraşlığı’nın oluşumunu etkileyen felsefi akımlar, ön plana çıkan belli başlı heykeltıraşlar, eserleri, bu eserlerde izlenebilen sanatsal farklılık olguları, estetik arayışı ve kavramlar bir bütün halinde aktarılmaya çalışılmıştır. Çalışma sonunda faydalanılan kaynaklar ile yine bu konu ile ilgili ayrıntılı bilgilere yer verilmiş diğer yayınlar bir bütün halinde verilmiştir.Keywords : Kanon, estetik, Klasik Dönem, Grek heykeltıraşlığı, ethos