ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN SÖZLÜK KULLANMA ALIŞKANLIKLARI VE SÖZLÜK OKUYABİLME BECERİLERİ

Authors : Hatice Çelik

Pages : 53-62

Doi:10.31455/asya.974336

View : 17 | Download : 5

Publication Date : 2021-12-31

Article Type : Research

Abstract :Kelimelerin ve anlam kalıplarının kayıtlı belleği olan, ait olduğu dilin kelime servetini belgeleyen sözlükler; bir milletin en büyük mirası, dil hazinesidir. Kelimelerle düşünen, konuşan ve yazan insanın anlama-anlatma becerilerindeki etkinliği kullandığı kelime varlığının zenginliği ölçüsündedir. Bir dilin söz varlığının öğrenilmesinde başvuru kitabı olan sözlüklerin değerinin anlaşılması bireyin sözlük okuyabilme becerisiyle kazanacağı sözlük kullanma alışkanlığı ile doğrudan ilişkilidir. Dil becerilerinin kazanılmasında kaynak niteliğinde bir eser olan sözlüğü kullanma becerisine sahip olmak için bireylerin sözlük okuyabilme becerilerine de sahip olmaları gerekmektedir. Sözlük okuyabilme becerisine sahip bireyler; sözlükte kelime, terim ve deyimlerin anlamları ile birlikte verilen kısaltma ve işaretlerin de okumasını yaparak sözlüğün işlevselliğinin bilincinde sözlük okuryazarı olabilmektedir. Bu araştırmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin sözlük kullanma alışkanlıklarını ve sözlük okuyabilme becerilerini tespit etmektir. Araştırmada, öğrencilerin sözlük kullanma durumları ile sözlük okuyabilme becerilerine ilişkin var olan durumlarını olduğu gibi ortaya koymayı amaçlayan nitel araştırma modeli kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcıları 5, 6, 7. ve 8. sınıfta öğrenim gören toplam 24 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak ortaokul öğrencilerinin sözlük kullanma alışkanlıklarını ve sözlük okuyabilme becerilerini belirlemeye yönelik görüşme formu kullanılmış, formun verileri nitel analiz teknikleri ile yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda öğrencilerin sözlüklerin pek çok işlevini bilmedikleri, sözlük okuyabilme becerisine sahip olmadıkları ve sözlüğü ders materyali olarak algıladıkları sonucuna ulaşılmıştır. 
Keywords : Sözlük, Kelime Serveti, Sözlük Kullanma Alışkanlığı, Sözlük Okuyabilme Becerisi, Sözlük Okuryazarlığı