Abstract :Karaim kelimesi, Aramî-İbrani dilinde “okumak, çağırmak” anlamındaki kara- kelimesinden gelmektedir. Karaim, karai kelimesine -im çoğul eki getirilerek türetilmiştir. İbranicede ve Arapçada ortak kullanılan kelimelerden biridir. Karailik ya da genel adıyla bilinen Karaim Yahudiliği (~Toracılar, yani yalnızca Yazılı Yasanın (Tora) otoritesini tanıyanlar), İslamiyet’in doğuşundan sonra Irak topraklarında ortaya çıkmış, Tanah’ı dini hükümlerin yegâne kaynağı olarak kabul eden, MS X-XII. yüzyıllar arasında geleneksel Ortodoks Yahudiliğinin en güçlü muhalifi olmuş bir mezheptir. Ya da Karailik, insanların eseri olan Talmud’u yani sözlü geleneğin ürünlerini reddeden, sadece kutsal kitap olarak Tanah’ı (~Ahd-i Atik) kabul eden bir Yahudi mezhebidir. Bu mezhebin Yahudiliğin diğer mezhepleri olan Sadukîler ile Essenîler’in dünya görüşünün temel prensipleri ve dini dogmaları noktasında benzerlikleri ve ayrılıkları vardır. Mezhebin kurucusu Anan ben David, mezhebin temel ilke ve prensiplerini hapishanede tanıştığı Hanefi mezhebinin kurucusu Ebu Hanife’den (ra.) almıştır. Bu makalede, Karaizmin doğuşu, kurucusu Anan ben David, Anan ben David’in halefleri, Karaizmin diğer Yahudi mezheplerinden Sadukîler ile Essenîler arasındaki benzerlik ve farklılık yönleri, Karai mezhebine mensup olanların temel etik kuralı olarak nitelendirilen 10 Emir ile Karaizmin ideolojik öncülleri olan İsevîler ile Yudganiler hakkında ayrıntılı bilgi verilmiştir. Ayrıca makalede, Hazar Devleti’nin bakiyeleri konumunda yer alan Kırım ve Litvanya-Trakai’de ikamet etmekte olan Karay Türklerinin mezhep temelli gelenek ve görenekleri de konu edilmiştir. Keywords : Yahudi Mezhepleri, Karai Mezhebi, 10 Emir, Anan ben David, Litvanya, Kırım
