- Asya Studies
- Vol: 5 Issue: 16
- "CUMHURİYET ÇOCUKLARINA SEVİMLİ KIRAAT" ADLI DERS KİTABINDA YER ALAN BATI KÖKENLİ KELİMELE...
"CUMHURİYET ÇOCUKLARINA SEVİMLİ KIRAAT" ADLI DERS KİTABINDA YER ALAN BATI KÖKENLİ KELİMELER
Authors : Salim Küçük
Pages : 117-129
Doi:10.31455/asya.922923
View : 8 | Download : 7
Publication Date : 2021-06-30
Article Type : Research
Abstract :Cumhuriyet öncesinde olduğu gibi 1923 yılında Cumhuriyet’in ilan edilmesinden sonra da ders kitaplarında, kitap yazarları tarafından bilinçli veya bilinçsiz Batı kökenli kelimelere yer verildiği bilinmektedir. Ana dili öğretiminde söz varlığının önemli bir aracı durumundaki kıraat kitapları ile okuma parçalarında o dönemin koşullarına göre ister istemez Arapça ve Farsça kelimelerin yanı sıra Batı kökenli kelimelere de yer verilmiştir. Bu çalışma eğitimci, yazar ve akademisyen Sadrettin Celâl tarafından 1927-1932 yılları arasında 5 yıl süre ile ilkokul birinci sınıfta kıraat kitabı olarak kabul edilen ve 1927 yılında Cumhuriyet Çocuklarına Sevimli Kıraat adıyla basılan ve okutulan ders kitabında Batı kökenli kelimelerin kullanım sıklıklarını, türlerini ve oranlarını incelemeyi amaçlamaktadır. Kelime odaklı çözümleme yönteminin uygulandığı bu çalışmada, içerisinde Batı kökenli kelime bulunduran 23 okuma parçası değerlendirme kapsamına alınmıştır. Buna göre incelemeye konu ders kitabında 23 metindeki toplam söz varlığı tekrar edilenlerle birlikte 3.790 olup kitaptaki 49 Batı kökenli kelimenin tekrar edilen (109) kelimelerle birlikte değerlendirme kapsamındaki söz varlığı içerisindeki oranı % 2,87’dir. Toplam 80 sayfadan oluşan ve 43 okuma metnine yer verilen ders kitabında 23 metinde Fransızca, Rumca, İtalyanca, İspanyolca, Latince, Macarca ve Rusça olmak üzere toplam 7 farklı dilden kelimeye yer verilmiştir. Birinci sırada % 37 ile Fransızca gelmekte, onu % 33 ile Rumca ve % 18 ile İtalyanca kelimeler izlemektedir.Keywords : Sadrettin Celâl, Cumhuriyet Çocuklarına Sevimli Kıraat, Batı Kökenli Kelime, Kıraat Kitabı